ಆರ್. ಪಿ. ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ

ರಾ.ಪಿ. ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ (2 ಮಾರ್ಚ್ 1896 - 25 ಏಪ್ರಿಲ್ 1961), ಒಬ್ಬ ತಮಿಳು ವಿದ್ವಾಂಸ, ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮಿಳು ವಿದ್ವಾಂಸ, ಬರಹಗಾರ, ವಕೀಲ ಮತ್ತು ರಂಗ ವಾಗ್ಮಿ. ಅವರು ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಭಾಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಗದ್ಯ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಪನಾಮದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ವಿಷಣ್ಣತೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದವರು ಅವರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರು 1896 ರ ಮಾರ್ಚ್ 2 ರ ಸೋಮವಾರದಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ತಿರುನಲ್ವೇಲಿಯ ರಾಜವಲ್ಲಿಪುರಂ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಪರವಿಪೆರುಮನ್ ಪಿಳ್ಳೈ ಮತ್ತು ಸೊರ್ಣಮ್ಮಾಳ್ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಸೇತು ಕರ್ಕಥ ವೆಲ್ಲಲರ್ ಕುಲದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ರಾಮೇಶ್ವರಂನಲ್ಲಿ ದೇವರಿಗೆ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಸೇತುಕತಲಾದಿ ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಸೇತು ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಆರ್.ಪಿ. ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳು 'ಇರಾ', ಇದು ರಾಜವಲ್ಲಿಪುರಂ ಅನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 'ಪಿ', ಇದು 'ಪರವಿಪೆರುಮನ್ ಪಿಳ್ಳೈ' ಅನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.  

ಐದನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸೇತು ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿ ತಮಿಳು ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ರಾಜವಲ್ಲಿಪುರಂ ಸೆಪ್ಪರೈ ತಿರುಮದಂ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಅರುಣಾಚಲ ದೇಶಿಕರಿಂದ ಮುದುರೈ, ನಲ್ವಳಿ, ನನ್ನೇರಿ, ನೀತಿ ನೇರಿ, ತೇವರಂ, ತಿರುವಾಸಕಂ ಮುಂತಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಪಳಯಂಕೊಟ್ಟೈನ ಪ್ಯೂರ್ ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು, ತಿರುನಲ್ವೇಲಿಯ ಹಿಂದೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಚೆನ್ನೈನ ಪಚೈಯಪ್ಪನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದ ಸುಬ್ರಮಣಿಯಂ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದ ಶಿವರಾಮನ್, ಸೇತು ಅವರಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು.

ಅವರು ತಾವು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಪಚೈಯಪ್ಪನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಪಚೈಯಪ್ಪನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ಅವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ ನೆಲ್ಲೈಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ಸೇತು ನೆಲ್ಲೈಪ್ಪ ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಮಗಳು ಆಳ್ವಾರ್ ಜಾನಕಿಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.

ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ 1923 ರಲ್ಲಿ ತಿರುನಲ್ವೇಲಿಯಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಂಡರು. ನೆಲ್ಲೈನಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸೇತು, ಪುರಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಈ ಕೆಲಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ನೆಲ್ಲೈ ನಗರದ ಬೀದಿಗಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು, ಅವುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ನಿಜವಾದ ಹೆಸರುಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.

ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರಿಗೆ ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಪ್ರೀತಿ ಇತ್ತು. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದ ಅಣ್ಣಾಮಲೈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಅವರನ್ನು ತಮಿಳು ವಿದ್ವಾಂಸರೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ತಮಿಳು ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಪೆರಾ-ರಿಗ್ನಾ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ತಮಿಳು ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಮಹಾನ್ ಕವಿಗಳಾದ ವಿಬುಲಾನಂದ ಮತ್ತು ಸೋಮಸುಂದರ ಭಾರತಿಯಾರ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸತತ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸೊಗಸಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ತಮಿಳು ಭಾಷಣದಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿದರು. ಅವರು ಪದವಿಪೂರ್ವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮಿಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ತಮ್ಮ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪ್ರಾವೀಣ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.

1936 ರಲ್ಲಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರನ್ನು ತಮಿಳು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು. ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ 25 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ, ತಮ್ಮ ಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಾಷಣದಿಂದ ತಮಿಳಿಗೆ ವೈಭವ ಮತ್ತು ತಮಿಳು ಗದ್ಯಕ್ಕೆ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತಂದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ವೈಯಾಪುರಿಪಿಳ್ಳೈ ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ವೈಯಾಪುರಿಪಿಳ್ಳೈ ಸಂಕಲಿಸಿದ ತಮಿಳು ನಿಘಂಟನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು. ವೈಯಾಪುರಿಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪಚೈಯಪ್ಪನ್ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದಾಗಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ದ್ರಾವಿಡ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಬ್ದಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಂಬ ಎರಡು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ, ತಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತಮಿಳು ಭಾಷಣದಿಂದ ಚೆನ್ನೈ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದರು. ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಷಣವು ಗದ್ಯದ ಮೇರುಕೃತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಉಪಭಾಷೆ ತಮಿಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಆತ್ಮೀಯ ಸ್ವಾಗತ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಅವರ ಕಂಬರಾಮಾಯಣ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ಚೆನ್ನೈ ವೈಎಂಸಿಎ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಆ ಉಪನ್ಯಾಸದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ, ಕಂಬಾರ್ ಕಳಗಂ ಅನ್ನು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಚೆನ್ನೈನ ಗೋಖಲೆ ಮಂದ್ರಂನಲ್ಲಿ ಸಿಲಪ್ಪತಿಖರ ತರಗತಿಯನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅವರು ತಂಗಸಲೈ ತಮಿಳು ಮಂದ್ರಂನಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ (ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ) ತಿರುಕ್ಕುರಲ್ ಅನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಂದಕೋಟ್ಟಂ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕಂದ ಪುರಾಣದ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದರು.

ಆರ್.ಪಿ. ಸೇತುಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಇಪ್ಪತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಗದ್ಯ ಕೃತಿಗಳು. ಅವರು ಹದಿನಾಲ್ಕು ಪ್ರಬಂಧ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ನಾಲ್ಕು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೇತುಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ತಮಿಳುನಾಡು ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳಾಗಿವೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಪುಸ್ತಕಗಳು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ವಿವಿಧ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳಾಗಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವರ ಗದ್ಯವು ವೇದಿಕೆಯ ಭಾಷಣದ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವರ ಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಾಷಣವು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ರೋಮಾಂಚಕಾರಿ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಸಿಹಿ ಗದ್ಯದ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡವು.

ಅವರು ಬರೆದ ಮೊದಲ ಪ್ರಬಂಧ ಪುಸ್ತಕ "ತಿರುವಳ್ಳುವರ್ ನೂಲ್ ನಯಂ". ಅವರು ರಚಿಸಿದ ಗದ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, "ತಮಿಳಕಂ ಊರುಮ್ ಪೆರುಮ್" ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಸ್ತಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಅವರ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಸಂಶೋಧನಾ ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ಹೋಲಿಸಲಾಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಖಜಾನೆಯಾಗಿದೆ.

ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ 'ತಮಿಳಿನ್ಪಂ' ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 1955 ರಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ತಮಿಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕವಿ ಎಂದು ಪೂಜ್ಯರಾದ ಸುತ್ತಾನಂದ ಭಾರತಿಯಾರ್ ಅವರು ಆರ್.ಪಿ.ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರನ್ನು "ಸೆಂಧಮಿಳುಕು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ" ಎಂದು ಕರೆದರು. ತಮಿಳನ್ನು ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಸ್ವಾದಿಸಬೇಕಾದರೆ ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಸೆಂತಮಿಯನ್ನು ಓದಬೇಕು ಎಂದರು.

1950 ರಲ್ಲಿ, ಧರ್ಮಪುರ ಆದೀನಂ ಅವರು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರಿಗೆ 'ಸೊಲ್ಲಿನ್ ಸೆಲ್ವರ್' ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅವರ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಮೊಳಿ, ಈಡುಗೈ, ಮೋನೈ ಮತ್ತು ಅಲಶಕ್ತಿ ತೋರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಗದ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಪ್ರಕಾರಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಸೋಮಲೆಯವರು ಸೇತು ಪಿಳ್ಳೈಯವರ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಹಡ್ಸನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಹೊಗಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ತಮಿಳಿಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ 'ಮುನೈವರ್' ಎಂಬ ಬಿರುದು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದೆ. ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕಾಲು ಶತಮಾನದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅವರಿಗೆ "ವೆಲ್ಲಿವಿಝಲ" ಮತ್ತು "ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸ" ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. 

ಸೇತುಪಿಳ್ಳೈ ಏಪ್ರಿಲ್ 25, 1961 ರಂದು 65 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು 2009 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪತ್ತು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮಹಾದೇವ್ ದೇಸಾಯಿ

ಮಹಾದೇವ್ ದೇಸಾಯಿ ಅಥವಾ ಮಹಾದೇವ್ ಹರಿಭಾಯಿ ದೇಸಾಯಿ (1 ಜನವರಿ 1892 - 15 ಆಗಸ್ಟ್ 1942) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆಪ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಮಹಾದೇವ್ ದೇಸಾಯಿ ಜನವರಿ 1, 1892 ರಂದುಗುಜರಾತ್‌ನ ಸೂರತ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಓಲ್ಪಾಡ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಸರಸ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಅನವಿಲ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ಅವರ ತಂದೆ ಹರಿಭಾಯಿ ದೇಸಾಯಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಕುಟುಂಬ ಮೂಲತಃ ಅದೇ ಜಿಲ್ಲೆಯ ದಿಹೆನ್‌ನಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಏಳು ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರ ತಾಯಿ ಜಮ್ನಾಬೆನ್ ಅವರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.  1905 ರಲ್ಲಿ, 13 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಮಹಾದೇವ್ ದುರ್ಗಾಬೆನ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರು ಸೂರತ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈನ ಎಲ್ಫಿನ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದರು. ದೇಸಾಯಿ ಬಿಎ ಪದವಿ ಪಡೆದರು, ಮತ್ತು 1913 ರಲ್ಲಿ ಎಲ್.ಎಲ್.ಬಿ ಪೂರೈಸಿದ ನಂತರ ಬಾಂಬೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಪಡೆದರು

ಗುಜರಾತ್ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾದ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಮನೆಯೂ ಆಗಿತ್ತು. ನರಹರಿ ಪಾರಿಖ್, ಮೋಹನ್ ಲಾಲ್ ಪಾಂಡ್ಯ ಮತ್ತು ರವಿಶಂಕರ್ ವ್ಯಾಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಗಾಂಧಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ದೇಸಾಯಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುವ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು 1917 ರಿಂದ 1942 ರವರೆಗೆ 25 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರದ್ಧಾಭರಿತ ಆಪ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದರು.  ಅವರು, ಕೇವಲ, ಒಬ್ಬ, ಆಪ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿರದೆ, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ, ಆಲೋಚನೆಗಳು, ಮತ್ತು, ತತ್ವಗಳ, ಪ್ರಮುಖ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ, ಭಾಷಣಗಳು, ಲೇಖನಗಳು, ಮತ್ತು, ಪತ್ರಗಳನ್ನು, ನಿಖರವಾಗಿ, ದಾಖಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ, ದಿನಚರಿಗಳು, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ, ಜೀವನ, ಮತ್ತು, ಚಿಂತನೆಗಳ, ಬಗ್ಗೆ, ಅಮೂಲ್ಯವಾದ, ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು, ನೀಡುತ್ತವೆ. 

ಈ ನಾಲ್ವರು ಗಾಂಧಿಯವರ ಆರಂಭಿಕ ಬೆಂಬಲಿಗರಾಗಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ದಂಗೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಹಾದೇವ್ ದೇಸಾಯಿ ಅವರನ್ನು ಗಾಂಧಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಯಿತು. ಗಾಂಧಿಯವರು ೧೯೩೧ ರಿಂದ ೧೯೩೪ ರವರೆಗೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪುಣೆ ಬಳಿಯ ಯೆರಾವ್ಡಾ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಸೆರೆವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ ಸಮಯವು ಪ್ರಮುಖ ಆಸಕ್ತಿಯ ಅವಧಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಗಾಂಧಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಆಗಾ ಖಾನ್ ಅರಮನೆಗೆ ಸೆರೆವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ ೧೫, ೧೯೪೨ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. 

ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ದೇಸಾಯಿಯವರ ಮರಣದಿಂದ ಗಾಂಧಿಯವರು ದಂಗಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ, ಅಕಾಲಿಕ, ಮರಣವು, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ, ಒಂದು, ದೊಡ್ಡ, ವೈಯಕ್ತಿಕ, ನಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ಗಾಂಧಿ ಇಬ್ಬರೂ ಅವರನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಗನಂತೆ ನೋಡಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾವಿಗೆ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಗಾಂಧಿಯವರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಶೋಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.  ಗಾಂಧಿಯವರು ಸ್ವತಃ ದೇಸಾಯಿಯವರ ದೇಹವನ್ನು ತೊಳೆದು ಇಂದು ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಇರುವ ಅರಮನೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಹೋರಾಟಗಳ ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ೯ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ 'ಡೇ ಟು ಡೇ ವಿತ್ ಗಾಂಧಿ' ಎಂಬ ಡೈರಿಯನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಬರಹಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ 1955ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶತಿ ಲಭಿಸಿದೆ.  ಅವರ ಮಗ ನಾರಾಯಣ್ ದೇಸಾಯಿ ಕೂಡ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದರು.  ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯು ೧೯೮೩ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಅಂಚೆಚೀಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು ಅವರ ಮಗ ನಾರಾಯಣ್ ದೇಸಾಯಿ ಕೂಡ ಒಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಾಂಧಿವಾದಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಮಹಾದೇವ್ ದೇಸಾಯಿಯವರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ 'ದಿ ಫೈರ್ ಅಂಡ್ ದಿ ರೋಸ್' ಅನ್ನು ಬರೆದರು, ಗುಜರಾತ್ ವಿದ್ಯಾಪೀಠದ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ಮಾನವಿಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಮಹಾದೇವ ದೇಸಾಯಿಯವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಹದೇವ್ ದೇಸಾಯಿ ಸಮಾಜಸೇವಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು 

ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕರ್

 

ವಿದ್ವಾಂಸ, ಕಾರ್ಯಕರ್ತ, ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಚಿಂತಕರಾದ ಬಹುಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕರ್(ಮಾರ್ಚ್ 7, 1925 -  27 ಆಗಸ್ಟ್ 2010. ) ಒಬ್ಬ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಲೇಖಕ, ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲಿಗರು. ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಗೋವಾದ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕೇಳೆಕರ್  ಮಾರ್ಚ್ 7, 1925 ರಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಗೋವಾದ ಕುನ್ಕೋಲಿಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಡಾ. ರಾಜಾರಾಮ ಕೇಳೇಕರ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕರ್ ಪಣಜಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. 1946 ರಲ್ಲಿ . ಗಾಂಧಿವಾದಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ, ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಗೋವಾ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಮರಾಠಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲೂ ಬರೆದಿದ್ದರೂ, ಕೊಂಕಣಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಅಪಾರ. ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಕೊಂಕಣಿ ಚಳವಳಿಯ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯ ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆಯಲು ಅವರು ಹಲವಾರು ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.

ಕಾಕಾಸಾಹೇಬ್ ಕೇಲೇಕರ್ ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಅವರು ಗಾಂಧಿ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕರ್ 1949 ರಲ್ಲಿ ಗೋವಾವನ್ನು ತೊರೆದು ವಾರ್ಧಾಗೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಗಾಂಧಿವಾದಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ, ಬರಹಗಾರ ಕಾಕಾಸಾಹೇಬ್ ಕಾಲೇಕರ್ ಅವರನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು ನವದೆಹಲಿಯ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮಾರಕ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥಪಾಲಕರಾಗಿ ಸೇರಿದರು. ಒಂದು ವರ್ಷದೊಳಗೆ ಅವರು ಕೆಲಸವನ್ನು ತೊರೆದು ಮತ್ತೆ ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಗೋವಾ ವಿಮೋಚನಾ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಸೇರಿದರು. ಅವರು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಮಂತ ಭಾರತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಗೋವಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಗೋವಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಕೇಳೇಕರ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ತಮ್ಮ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. 1992 ರಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 8 ನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಲವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 100 ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.  ಆ ಮೂಲಕ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಪ್ರಸಾರ, ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಬಲವರ್ಧನೆಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕೊಂಕಣಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳಾದ `ತುಳಸಿ' (ಕಾದಂಬರಿ, 1971), `ಉಜವದ್ದಾಚೆ ಸುರ್' (ದಿ ವಾಯ್ಸಸ್ ಆಫ್ ಲೈಟ್, 1973) ಮತ್ತು 'ಹಿಮಾಲಯಯಂತ್' (ಇನ್ ದಿ ಹಿಮಾಲಯಸ್, 1976) ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುಸ್ತಕಗಳು.  ಅವರ ಮರಾಠಿ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನ 'ಜಪಾನ್ ಜಾಸೊ ದಿಸ್ತಾ' ಕೂಡ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬರಹಗಳು ಜೀವನ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರವಾದ ಚಿಂತನೆಯಾಗಿದೆ.ಅವರು 20 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ 'ಜಾಗ್' ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.    ಜಾಗ್' ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗುವ ಮುನ್ನ ಕೇಳೆಕರ್ ಕೊಂಕಣಿ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳಾದ 'ಮಿರ್ಗ್' (ಮಾನ್ಸೂನ್) ಮತ್ತು ಗೋಮಂತ್ ಭಾರತಿ' ಗಳ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿದ್ದರು. 

ಅವರು ಚಿಂತನಶೀಲ ಪ್ರಬಂಧಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಪ್ರವಾಸ ಕಥನಗಳು, ದಿನಚರಿ ಚಿಂತನೆಗಳು, ಕಾದಂಬರಿ, ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ, ನಾಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೊಂಕಣಿ, ಮರಾಠಿ, ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ 32 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. 

ಅವರ ಸುದೀರ್ಘ ದ್ಧ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ತಕ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ಅವರ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ಗೋಮಂತ್ ಶಾರದಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. 1975 ರಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಅವರ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನವಾದ ಹಿಮಾಲಯನ್ ಪುಸ್ತಕವು ಅವರಿಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಗೆದ್ದ ಗೋವಾ ಮತ್ತು ಕೊಂಕಣಿಯ ಏಕೈಕ ಬರಹಗಾರ ಅವರಾಗಿದ್ದರು.

ಶುಕ್ರವಾರ, 27 ಆಗಸ್ಟ್ 2010. ಅವರಿಗೆ 85 ವರ್ಷವಾಗಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೇಳೆಕರ್ ಅವರು ಮಾರ್ಗೋವಾದ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿಇಹಲೋಕ ತ್ಯಜಿಸಿದರು. 

ಪಂಡಿತ್ ಜಿಂದಾ ಕೌಲ್ - ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ

1956 ರಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಕವಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಜಿಂದಾ ಕೌಲ್,(ಆಗಸ್ಟ್ 1884 - 1965) ಅವರ "ಸುಮ್ರಾನ್" ಎಂಬ ಕವನ ಸಂಕಲನಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿತು.. 0ಅವರು 1884 ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀನಗರದ ಹಬ್ಬಕಡಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದರು. ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಣಿವೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಉನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವತ್ತ ಅವರು ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು.- )

ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಾಸ್ಟರ್ ಜಿಂದಾ ಕೌಲ್, ತಮ್ಮ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ವಿಚಾರಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪರ್ಷಿಯನ್, ಉರ್ದು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಕವಿತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುವಾದಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು.
ಅವರ ತಂದೆ ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಪಂಡಿತ್ ಅವರ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಡ್ಡೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅವರು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುಮಾಸ್ತರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. 1939 ರಲ್ಲಿ, ಕೌಲ್ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪ್ರಚಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಅನುವಾದಕರಾಗಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು.
ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ 1942 ರಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕಾವ್ಯವು ಲಾಲ್ ದೇದ್ ಮತ್ತು ಪರಮಾನಂದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಮೊದಲ ಕವಿತೆ 1896 ರಲ್ಲಿ ಬರೆದ "ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿ" ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಸಭಾ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ವಾಚಿಸಿದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 'ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ' ಕಾಶ್ಮೀರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಪರ್ಷಿಯನ್, ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕವನ ಬರೆದರು. ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ ಅವರ ಕಾವ್ಯವು ಈ ನಾಲ್ಕು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಕಾಶ್ಮೀರಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುಸ್ತಕ ಸಮ್ರಾನ್. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ದೇವನಾಗರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ನಂತರ ಸರ್ಕಾರವು ಅದನ್ನು ಪರ್ಷಿಯನ್-ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಿತು. ಈ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಕೌಲ್ ಅವರಿಗೆ ಐದು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಬಹುಮಾನಿತ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ (ತಮ್ಮ) ಸಂತೋಷಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿಯವರ ಕವಿತೆಗಳು ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಗಳಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಕವಿ ಪರಮಾನಂದರ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಮೂರು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾಸ್ಟರ್‌ಜಿ' 1965 ರ ಚಳಿಗಾ

ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಕುವೆಂಪು

- ಕನ್ನಡ ದೀವಿಗೆ

ಕುವೆಂಪು ಕಾವ್ಯನಾಮದಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಕುಪ್ಪಳಿ ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ ಅವರು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಸಮೀಪದ ಕುಪ್ಪಳಿಯವರು. ಕುಪ್ಪಳ್ಳಿ ಅವರ ತಂದೆಯ ಊರು. ಅವರು ಜನಿಸಿದ್ದು ಅವರ ತಾಯಿಯ ತವರಾದ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಪ್ಪ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಿರೇಕೊಡಿಗೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ1904 ಡಿಸೆಂಬರ್ 29 ರಲ್ಲಿ.

ಇಂಗ್ಲೀಷ್‍ನ ನವೋದಯ ಕಾಲದ ರಮ್ಯ ಕವಿಗಳ(Romantic Poets) ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ 'ಬಿಗಿನರ್ಸ್ ಮ್ಯೂಸ್'(Beginner's Muse) ಎಂಬ ಆರು ಕವನಗಳ ಕವನ ಸಂಕಲನವನ್ನು 1922ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದರು. ನಂತರ ಐರಿಸ್ ಕವಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಕಸಿನ್‍ರವರ ಸಲಹೆಯಂತೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೇ ಕೃತಿ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದರು. ಅವರು ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಕೃತಿ 'ಅಮಲನ ಕಥೆ'

ಕುವೆಂಪುರವರು ಕಾವ್ಯ, ಕವನ, ಕಥೆ, ಕಾದಂಬರಿ, ವಿಮರ್ಶೆ, ಅನುವಾದ, ನಾಟಕ ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪಗಳಲ್ಲಿಯೂ ತಮ್ಮ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 80 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. 'ಶ್ರೀರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ' ಇವರ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಕೃತಿ. ಈ ಮಹಾಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಆಕರಗ್ರಂಥ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣವಾದರು ಇದರಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು, ಪತ್ರಗಳ ಚಿತ್ರಣ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. ಈ ಕೃತಿಯು ಕುವೆಂಪುರವರ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸತತ ಪ್ರಯತ್ನದ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಛಂಧಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇವರು ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು: ಕೊಳಲು, ಪಾಂಚಜನ್ಯ, ಪ್ರೇಮಕಾಶ್ಮೀರ, ಪಕ್ಷಿಕಾಶಿ ಮುಂತಾದ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು, ನನ್ನ ದೆವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು, ಸಂನ್ಯಾಸಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು -ಕಥಾಸಂಕಲನಗಳು, ಕಾನೂರು ಹೆಗ್ಗಡತಿ, ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು - ಕಾದಂಬರಿಗಳು. ರಸೋವೈಸಃ, ತಪೋನಂದನ - ವಿಮರ್ಶಾ ಸಂಕಲನಗಳು, ಅಮಲನ ಕಥೆ, ಮೋಡಣ್ಣನ ತಮ್ಮ, ಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿಯ ಕಿಂದರಿಜೋಗಿ - ಮಕ್ಕಳ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಜಲಗಾರ, ಯಮನ ಸೋಲು, ಬೆರಳ್ಗೆ ಕೊರಳ್ - ನಾಟಕಗಳು, ನೆನಪಿನ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ - ಆತ್ಮಕಥನ ಇವಲ್ಲದೆ ಮುಂತಾದ ಸುಮಾರು ಎಪ್ಪತ್ತು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಶ್ರೀಯುತರಿಗೆ ’ಶ್ರೀರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು 1968ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿದೆ. ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ನಡೆದ 1957ರ ಮೂವತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇವರಿಗೆ 1964ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ, 1988ರಲ್ಲಿ ಪಂಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1991ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರೆತಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮೈಸೂರು, ಕರ್ನಾಟಕ, ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಗುಲ್ಬರ್ಗ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಸಂದಿದೆ. 1992ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿದೆ.

***

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ತಮ್ಮ ತಾಯಿಯ ತವರೂರಾದ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಪ್ಪ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಿರೇಕೊಡಿಗೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ 1904 ಡಿಸೆಂಬರ್ 29ಕ್ಕೆ ಜನಿಸಿದರು. ತಂದೆ ವೆಂಕಟಪ್ಪ; ತಾಯಿ ಸೀತಮ್ಮ. ಅವರ ಬಾಲ್ಯ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಊರಾದ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕುಪ್ಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಿತು. ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಕೂಲಿಮಠದಲ್ಲಿ ಆಯಿತು. ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ನಂತರ ಮೈಸೂರಿನ ವೆಸ್ಲಿಯನ್ ಮಿಷನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಬಿ.ಎ. ಪದವಿಯನ್ನೂ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಎಂ. ಎ. ಪದವಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದರು. ಟಿ. ಎಸ್. ವೆಂಕಣ್ಣಯ್ಯನವರು ಇವರಿಗೆ ಗುರುಗಳಾಗಿದ್ದರು.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರೂ, ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ನಂತರ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳಾದರು. ತಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಯ ಕೂಸಾದ ಮಾನಸ ಗಂಗೋತ್ರಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಸಿದರು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಾಂಗ, ಸಂಶೋಧನಾಂಗ ಹಾಗೂ ಪ್ರಸಾರಾಂಗ ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಿದರು. ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆಸಿ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಹೇಮಾವತಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ, ಕೋಕಿಲೋದಯ ಚೈತ್ರ, ಇಂದುಕಲಾ ಹಾಗೂ ತಾರಿಣಿ ಅವರ ಮಕ್ಕಳು. ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ ಅವರು ಕನ್ನಡದ ಅಗ್ರಮಾನ್ಯ ಸಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕೋಕಿಲೋದಯ ಚೈತ್ರ ಅವರು ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಿದಾನಂದಗೌಡ ಅವರು ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಅಳಿಯ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ನವೆಂಬರ್ 11, 1994ರಂದು ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ತಮ್ಮ ಹುಟ್ಟೂರಾದ ಕುಪ್ಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಕುಪ್ಪಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಒಂದು ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು 20ನೆಯ ಶತಮಾನ ಕಂಡ ದೈತ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆ. ಅವರೊಬ್ಬ ರಸಋಷಿ. ತಮ್ಮ ಮೇರು ಕೃತಿ 'ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ'ನಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಎರಡು ಬೃಹತ್ ಕಾದಂಬರಿಗಳಾದ 'ಕಾನೂರು ಹೆಗ್ಗಡತಿ' ಹಾಗೂ 'ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು' ಅವರನ್ನು ಜಗತ್ತಿನ ಮಹಾನ್ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಮಾಡಿವೆ. ಅವರ ನಾಟಕಗಳಿಗೆ ವೈಚಾರಿಕತೆಯ ಸ್ಪರ್ಶವಿದೆ.

ಕೃತಿಗಳು

ಮಹಾಕಾವ್ಯ

ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ (1949)

ಖಂಡಕಾವ್ಯ

ಚಿತ್ರಾಂಗದಾ (1936)

ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು

ಕೊಳಲು (1930)

ಪಾಂಚಜನ್ಯ (1933)

ನವಿಲು (1934)

ಕಲಾಸುಂದರಿ (1934)

ಕಥನ ಕವನಗಳು (1937)

ಕೋಗಿಲೆ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯಟ್ ರಷ್ಯಾ (1944)

ಪ್ರೇಮ ಕಾಶ್ಮೀರ (1946)

ಅಗ್ನಿಹಂಸ (1946)

ಕೃತ್ತಿಕೆ (1946)

ಪಕ್ಷಿಕಾಶಿ (1946)

ಕಿಂಕಿಣಿ (ವಚನ ಸಂಕಲನ) (1946)

ಷೋಡಶಿ (1946)

ಚಂದ್ರಮಂಚಕೆ ಬಾ ಚಕೋರಿ (1957)

ಇಕ್ಷುಗಂಗೋತ್ರಿ (1957)

ಅನಿಕೇತನ (1963)

ಜೇನಾಗುವ (1964)

ಅನುತ್ತರಾ (1965)

ಮಂತ್ರಾಕ್ಷತೆ (1966)

ಕದರಡಕೆ (1967)

ಪ್ರೇತಕ್ಯೂ (1967)

ಕುಟೀಚಕ (1967)

ಹೊನ್ನ ಹೊತ್ತಾರೆ (1976)

ಕೊನೆಯ ತೆನೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಮಾನವ ಸಂದೇಶ (1981)

ಕಥಾ ಸಂಕಲನ

ಸಂನ್ಯಾಸಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು (1936)

ನನ್ನ ದೇವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು (1940)

ಕಾದಂಬರಿಗಳು

ಕಾನೂರು ಹೆಗ್ಗಡತಿ (1936)

ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು (1967)

ನಾಟಕಗಳು

ಯಮನ ಸೋಲು (1928)

ಜಲಗಾರ (1928)

ಬಿರುಗಾಳಿ (1930)

ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಭಾಗ್ಯ (1931)

ಮಹಾರಾತ್ರಿ (1931)

ಸ್ಶಶಾನ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ (1931)

ರಕ್ತಾಕ್ಷಿ (1933)

ಶೂದ್ರ ತಪಸ್ವಿ (1944)

ಬೆರಳ್‍ಗೆ ಕೊರಳ್ (1947)

ಬಲಿದಾನ (1948)

ಚಂದ್ರಹಾಸ (1963)

ಕಾನೀನ (1974)

ಪ್ರಬಂಧ

ಮಲೆನಾಡಿನ ಚಿತ್ರಗಳು (1933)

ವಿಮರ್ಶೆ

ಕಾವ್ಯವಿಹಾರ (1946)

ತಪೋನಂದನ (1950)

ವಿಭೂತಿಪೂಜೆ (1953)

ದ್ರೌಪದಿಯ ಶ್ರೀಮುಡಿ (1960)

ರಸೋ ವೈ ಸಃ (1963)

ಇತ್ಯಾದಿ (1970)

ಆತ್ಮಕಥೆ

ನೆನಪಿನ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ: ಕುವೆಂಪು ಮದುವೆ ಪ್ರಸಂಗ

ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಗಳು

ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ

ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸ

ಅನುವಾದ

ಗುರುವಿನೊಡನೆ ದೇವರಡಿಗೆ (ಭಾಗ 1, 2) (1954)

ಕೊಲಂಬೋ ಇಂದ ಆಲ್ಮೋರಕೆ

ಭಾಷಣ-ಲೇಖನ

ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಚಾರ (1930)

ಆತ್ಮಶ್ರೀಗಾಗಿ ನಿರಂಕುಶಮತಿಗಳಾಗಿ (1944)

ಷಷ್ಠಿನಮನ (1964)

ಮನುಜಮತ-ವಿಶ್ವಪಥ (1971)

ವಿಚಾರ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ (1976)

ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯ

ಅಮಲನ ಕಥೆ (1924)

ಮೋಡಣ್ಣನ ತಮ್ಮ (ನಾಟಕ) (1926)

ಹಾಳೂರು (1926)

ಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿಯ ಕಿಂದರಿಜೋಗಿ (1928)

ನನ್ನ ಗೋಪಾಲ (ನಾಟಕ) (1930)

ನನ್ನ ಮನೆ (1946)

ಮೇಘಪುರ (1947)

ಮರಿವಿಜ್ಞಾನಿ (1947)

ನರಿಗಳಿಗೇಕೆ ಕೋಡಿಲ್ಲ (1977)

ಇತರೆ

ಜನಪ್ರಿಯ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ

ಆಯ್ದ ಸಂಕಲನಗಳು

ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮ (1968)

ಕಬ್ಬಿಗನ ಕೈಬುಟ್ಟಿ (1973)

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಗೀತಾಂಜಲಿ (1972)

ಸ್ಮಾರಕಗಳು

ಕವಿಮನೆ, ಕುಪ್ಪಳಿ. ಈಗ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಕುಪ್ಪಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಹುಟ್ಟಿದ ಮನೆ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಅಲ್ಲೇ ಇರುವ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವಾದ 'ಕವಿಶೈಲ' ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಮಾರಕ.

ಶಿವಮೊಗ್ಗದ ಬಳಿ ಇರುವ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಅನುವಾದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರುವ ಭಾಷಾ ಭಾರತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಮೈಸೂರಿನ ಕುವೆಂಪು ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ರಸ್ತೆಗಳಿಗೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ, ಪಾತ್ರಗಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ.

ಕುವೆಂಪು ಕುರಿತ ಕೃತಿಗಳು

ಮಗಳು ಕಂಡ ಕುವೆಂಪು - ಲೇ: ತಾರಿಣಿ ಚಿದಾನಂದ ಪ್ರಕಾಶಕರು:ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಾಶನ

ಅಣ್ಣನ ನೆನಪು - ಲೇ: ಕೆ ಪಿ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ ಪ್ರಕಾಶಕರು:ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಾಶನ

ಕುವೆಂಪು - ಲೇ: ದೇಜಗೌ

ಯುಗದ ಕವಿ - ಲೇ: ಡಾ.ಕೆ.ಸಿ.ಶಿವಾರೆಡ್ಡಿ

ಹೀಗಿದ್ದರು ಕುವೆಂಪು - ಲೇ: ಪ್ರಭುಶಂಕರ

ಕುವೆಂಪು - ಲೇ: ಎಸ್.ವಿ.ಪರಮೇಶ್ವರಭಟ್ಟ

ಶ್ರೀ ಕುವೆಂಪು ಸಂಭಾಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಶನ - ಲೇ: ಎಸ್.ವೃಷಭೇಂದ್ರಸ್ವಾಮಿ

ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು - ಲೇ: ಎಸ್.ವೃಷಭೇಂದ್ರಸ್ವಾಮಿ

ಕುವೆಂಪು ಕಾವ್ಯಯಾನ - ಲೇ: ಬಿ.ಆರ್. ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ

ಕುವೆಂಪು ನುಡಿತೋರಣ - ಸಂ: ಬಿ.ಆರ್.ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ

ನಾಟಕ-ಚಲನಚಿತ್ರ-ಧಾರಾವಾಹಿ

"ಬೆರಳ್‌ಗೆ ಕೊರಳ್" ನಾಟಕವು ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.

"ಕಾನೂರು ಹೆಗ್ಗಡಿತಿ" ಕಾದಂಬರಿ ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.

"ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು" ಕಾದಂಬರಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ೯ ಗಂಟೆಗಳ ಅವಧಿಯ ನಾಟಕವಾಗಿಯೂ ಮೈಸೂರಿನ ರಂಗಾಯಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕಲಾಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿದೆ.

ಅಮರ ಕೊಡುಗೆಗಳು

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಯುಗಪ್ರವರ್ತಕ ಕವಿ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು 'ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ' ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಚನೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದರು.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೇರು ಕೃತಿ 'ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ'ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವೆನ್ನಿಸಿದ ದರ್ಶನವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ವಿಶ್ವಮಾನವ ಸಂದೇಶ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಮಂತ್ರಮಾಂಗಲ್ಯ ಎಂಬ ಸರಳ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ರೂಢಿಗೆ ತಂದರು.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ತಮ್ಮ ಕನಸಿನ ಕೂಸಾದ ಮಾನಸ ಗಂಗೋತ್ರಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕುವೆಂಪು ಅವರು ದಲಿತ ಹಾಗೂ ಬಂಡಾಯ ಚಳವಳಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

1985ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಶ್ವ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು.

ಗೌರವ/ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು

ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - (ಶ್ರೀರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ) (1955)

ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಗೌರವ ಡಿ.ಲಿಟ್. (1956)

ಪದ್ಮಭೂಷಣ (೧೯೫೮)

ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಪುರಸ್ಕಾರ (೧೯೬೪) [ಕನ್ನಡದ ಎರಡನೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ]

ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಗೌರವ ಡಿ.ಲಿಟ್. (೧೯೬೬)

ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ) (೧೯೬೮)

ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಗೌರವ ಡಿ.ಲಿಟ್. (೧೯೬೯)

ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಫೆಲೋಷಿಪ್ (1979)

ಪಂಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೧೯೮೮)

ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ (೧೯೮೯)

ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ (೧೯೯೨) [ಇವರೊಟ್ಟಿಗೆ ಡಾ॥ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೂ ನೀಡಲಾಯಿತು]

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಗೌರವ ಸದಸ್ಯತ್ವ

ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ನಾಡೋಜ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಮರಣೋತ್ತರ)

ಕುವೆಂಪು ಅವರ 113 ನೇ ಜನ್ಮ ದಿನದಂದು, ಗೂಗಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥ ಡೂಡಲ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.(2017 ಡಿಸೆಂಬರ್ 29) [೧]

ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ, ಇತ್ಯಾದಿ

1928ರಲ್ಲಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲೇಜು ಕರ್ಣಾಟಕ ಸಂಘದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಕವಿ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.

1957ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ 39ನೆಯ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.

ವಿಶ್ವ ಮಾನವ ದಿನ

ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೧೫ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು ಜನ್ಮದಿನವಾದ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 29 ಅನ್ನು "ವಿಶ್ವ ಮಾನವ" ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸುವುದಾಗಿ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿತು. ಈ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವಮಾನವ ಸಂದೇಶ ಸಾರಿದ ಕವಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಗೌರವ ಸಂದಾಯವಾದಂತಾಯ್ತು.

ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ

ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಮತ್ತು 1955ರ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಒಡಿಯಾ ಸಾಹಿತಿ ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ (20 ಏಪ್ರಿಲ್ 1914 - 20 ಆಗಸ್ಟ್ 1991) ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಒಬ್ಬ ಮಹತ್ವದ ಒಡಿಯಾ ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. : "ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ, ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತೀಯ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ" ಎನ್ನುವುದಾಗಿ ಕಾರ್ನೆಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಸತ್ಯ ಪ್ರಕಾಶ್ ಮೊಹಂತಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮೊಹಂತಿಯವರ "ಅಮೃತರ್ ಬಚುಮಾನ್" ಕಾದಂಬರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿದೆ.  ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜೀವನಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಮೇಲಿನ ಆಧುನಿಕತೆಯ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಗಳ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಅವರ ಬರಹಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಇತರೆ ಬಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಪರ್ಜಾ, ದಾದಿಬುಧಾ, ಅಮೃತರ್ ಬಚುಮಾನ್, ಛಾಯಾಲು ಗಲ್ಪ್ ಇವೇ ಮುಂತಾದವು . ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳಾಗಿದೆ.  1986 ರಲ್ಲಿ, ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ ಯುಎಸ್‌ನ ಸ್ಯಾನ್ ಜೋಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇರಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಉಳಿದ ಜೀವನವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆದರು.

ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರು ಕಟಕ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಾಗಬಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ 1914 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 20 ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಹಿತಿ ಕಹ್ನು ಚರಣ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು  ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಸಾಹಿತಿ ಗುರುಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಹಂತಿ. ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ   ಬಿಜು ಪಟ್ನಾಯಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮಾಜಿ ಉಪಕುಲಪತಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞ ಓಂಕಾರನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ ಅವರ ಪುತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.. ರಾವೆನ್‌ಶಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು 1936 ರಲ್ಲಿ ಪಾಟ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಎಂ.ಎ. ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಮೊಹಂತಿ 1938 ರಲ್ಲಿ ಒಡಿಶಾ ಆಡಳಿತ ಸೇವೆಗೆ ಸೇರಿ 1969 ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು. 1970 ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಅನುದಾನ ಆಯೋಗದ, ಯುಜಿಸಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಉತ್ಕಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಪ್ರಭಾತ್ ನಳಿನಿ ದಾಸ್ ಅವರಿಂದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಮೊಹಂತಿಯವರಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಬಂದಿತ್ತು.  1986 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಸ್ಯಾನ್ ಜೋಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಸೇರಿದರು. 

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಒಡಿಯಾ ಕಾದಂಬರಿ ಕ್ಷೇತ್ರ  ಹೊಸ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. 1950 ರ ದಶಕದ ನಂತರ ಫಕೀರ್ ಮೋಹನ್ ಸೇನಾಪತಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಹೊಸ ಹಾದಿಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿ, ಸುರೇಂದ್ರ ಮೊಹಂತಿ ಮತ್ತು ಮನೋಜ್ ದಾಸ್ ಅವರಿಂಡ ಸಮೃದ್ದವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮೂವರನ್ನು ಅಂದಿನ ಅವಧಿಯ ಮೂವರು ಸಾಹಿತ್ಯ ರತ್ನಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಮೊಹಂತಿಯವರ ಬರವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿತ್ತು. ಗೋಪಿನಾಥ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಕಾದಂಬರಿ, ಮನ ಗಹಿರಾರ ಚಾಸಾ, 1940ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು, ಅದರ ನಂತರ ದಾದಿಬುಧಾ, (1944), ಪರ್ಜಾ,(1945) ಮತ್ತು ಅಮೃತರ್ ಬಚುಮಾನ್ (1947) ಪ್ರಕಟವಾದವು. ಅವರ ಬರಹಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು, ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಸರಳ, ಸರಳ ಜೀವನದ ಕುರಿತಾಗಿತ್ತು. ಒಡಿಯಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಬಯಲು ಹಾಗೂ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜೀವನದ ಕಥೆಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. 

ದಾದಿಬುಧಾ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದ ಕುರಿತಾದ ಅವರ ಮೊದಲ ಕಾದಂಬರಿ ಮತ್ತು ಇದು ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡಿನಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯದ ವಾಸ್ತವಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕುರಿತ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾದಂಬರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಚಿನುವಾ ಅಚೆಬೆ ಅವರ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಕ್ರಮಣದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಥೆಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ. , ಚಿನುವಾ ಅಚೆಬೆ ಅವರ ಥಿಂಗ್ಸ್ ಫಾಲ್ ಅಪಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಈ ಕೃತಿ ಬಹುತೇಕ ಒಂದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರುತ್ತದೆ.  ಆಧುನಿಕತೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮಾಜದ ವಿಘಟನೆ. ಕುರಿತಂತೆ ಇಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪರ್ಜಾ,  ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದ ಜೀವನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಒಂದು ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೂರ್ವಜರ ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿರುವ ರ ಬಾಂಧವ್ಯದ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ.  ಈ ಕಾದಂಬರಿಯು ಒಡಿಯಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಮೇಲೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. "ಛಿದ್ರಗೊಂಡ ಕನಸುಗಳ ಕಥೆ" ಎನ್ನುವುದಾಗಿ . ಸೀತಾಕಾಂತ್ ಮಹಾಪಾತ್ರ ಈ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. 

ಅಮೃತರ್ ಬಚುಮಾನ್, , ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (1955) ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಕಾದಂಬರಿ, ಒಡಿಶಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗವಾದ ಕಂದರ ಜೀವನವನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಈ ಕಥೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ. 

ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಸಾಧನೆ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿತ್ತು ಅವರು 24 ಕಾದಂಬರಿಗಳು, 11 ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು, 3 ನಾಟಕಗಳು, 2 ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಗಳು, 2 ಪ್ರಬಂಧಗಳು, ಕಂಧ, ಗಡ್ಬಾ, ಸೌರ ಭಾಷೆಯ ಕುರಿತು 5 ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಲಿಯೋ ಟಾಲ್‌ಸ್ಟಾಯ್ ಅವರ "ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ" ಯನ್ನು ಒಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.  (ಯುದ್ಧ ಊ ಶಾಂತಿ, 3 ಸಂಪುಟಗಳು, 1985-86) ಮತ್ತು ಅವರ ಇನ್ನೊಂದು ಅನುವಾದವೆಂದರೆ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರ "ಯೋಗಯೋಗ" (1965). 1956 ರಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಅವರ ಐದು ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾದ "ಚೈಯಾಲುವೋ" ನಂತರ, 1992 ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ಮರಣದ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಇನ್ನೂ ಐದು ಕಥೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ "ಚೈಯಾಲುವೋ" ನ ವಿಸ್ತೃತ ಆವೃತ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.

ಗೋಪಿನಾಥ್ ಅವರ ನಾಲ್ಕು ಕಾದಂಬರಿಗಳಾದ ಪರ್ಜಾ, ದಾನಪಾಣಿ, ಲಯಾ ಬಿಲಾಯ್, ದಾದಿ ಬುದ್ಧ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಗೊಂಡಿವೆ. ಮೊದಲ ಮೂರು ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬಿಕಮ್ ಕೇಸರಿ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯದನ್ನು ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಮೊಹಂತಿ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪರ್ಜಾವನ್ನು 1987 ರಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರ & ಫೆಬ್ರ (ಯು..ಕೆ.) ಮತ್ತು ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ (ಭಾರತ) ಪ್ರಕಟಿಸಿವೆ. ಅವರ ಅನೇಕ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗೋಪಿನಾಥ್ ಮೊಹಂತಿಯವರ ಭಾಷೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ ಎನ್ನುವುದು ಅನುವಾದಕರ ಮಾತಾಗಿದೆ. 

ಮೊಹಂತಿ 1950 ರಲ್ಲಿ ವಿಸುವ ಮಿಲನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. 1955ರಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ "ಅಮೃತರ್ ಬಚುಮಾನ್" ಕಾದಂಬರಿಗಾಗಿ ಮೊದಲ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಕಾರದ ಸೃಜನಶೀಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಮೊದಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇದು.1973ರಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ "ಮತಿ ಮಾತಲ"ಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಗೌರವ ಒಲಿದಿತ್ತು.  1976ರರಲ್ಲಿ ಗೋರ್ಕಿಯವರ ಕೃತಿಯ ಒಡಿಯಾ ಅನುವಾದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ 1970 ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ನೆಹರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು,1976ರಲ್ಲಿ ಸಂಬಲ್ಪುರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಿ.ಲಿಟ್. ಮತ್ತು 1976ರರಲ್ಲಿ ಉತ್ಕಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಯು.ಜಿ.ಸಿ.ಯಿಂದ ಸೃಜನಶೀಲ ಬರವಣಿಗೆಗಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. 1981ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅವರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ಸೃಜನಶೀಲ ಬರವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಎಮೆರಿಟಸ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದರು.

ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ 20, 1991 ರಂದು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಸ್ಯಾನ್ ಜೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.

ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್

ಮೌಲಾನಾ ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅಥವಾ ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್(1873 - 1956), ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಭಾರತದ ಒಬ್ಬ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಪತ್ರಕರ್ತ, ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.. ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತದ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಗಣನೀಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಮಜ್ಲಿಸ್ ಇ ಅಹ್ರಾರ್ ಉಲ್ ಇಸ್ಲಾಂ ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ಅಹ್ರಾರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಸುನ್ನಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತ ವಿಭಜನೆಯ ಮೊದಲು ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಮಿರ್ಜಾ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಗಣನೀಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು.
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ 1873 ರಲ್ಲಿ ಅವಿಭಜಿತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಸಿಯಾಲ್‌ಕೋಟ್‌ನ ಕೋಟ್ ಮೆಹ್ರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಜಂಜುವಾ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು.  ಅವರು ಗುಜ್ರನ್ವಾಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಜೀರಾಬಾದ್‌ನ ಮಿಷನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಅಲಿಗಢ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು.
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ
ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮೊಹ್ಸಿನ್ ಉಲ್ ಮುಲ್ಕ್ ಅವರ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವರು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಅನುವಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಗೃಹ ಇಲಾಖೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಗೆ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಖಾನ್ ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಲಾಹೋರ್‌ನಿಂದ ತಮ್ಮ ದಿನಚರಿ ಜಮೀನ್ದಾರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಅವರ ತಂದೆ ಮೌಲ್ವಿ ಸಿರಾಜುದ್ದೀನ್ ಅಹ್ಮದ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಮಜ್ಲಿಸ್ ಇ ಅಹ್ರಾರ್ ಇ ಇಸ್ಲಾಂ ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ಅಹ್ರಾರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಸುನ್ನಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಾದ ಮಜ್ಲಿಸ್ ಇ ಅಹ್ರಾರ್ ಉಲ್ ಇಸ್ಲಾಂನ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಅಹ್ರಾರ್ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು.
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಹಲವಾರು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಅವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾರಂಗತರಾಗಿದ್ದರು.  ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಮಾನಿಸ್ತಾನ್, ನಿಗಾರಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಬಹರಿಸ್ತಾನ್ ಸೇರಿವೆ. ಅವರು ಮಾರ್ಕಾ ಇ ಮಝಾಬ್ ಓ ಸೈನ್ಸ್, ಘಲ್ಬಾ ಇ ರಮ್, ಸಾಯರ್ ಇ ಜುಲ್ಮೆಟ್ ಮತ್ತು ಜಾಂಗ್ ಇ ರೂಸ್ ಓ ಜಪಾನ್ ಎಂಬ ಒಪೆರಾದಂತಹ ಇತರ ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾವ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಹ ರಚಿಸಿದರು.
ಜಾಫರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ 1956 ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.