ಕ್ರಿ.ಪೂ. 326 ರಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಗುಪ್ತ ರಾಜವಂಶದ ಸುವರ್ಣ ಯುಗ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 327-82 )

ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮೌರ್ಯ ರಾಜನನ್ನು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನೊಂದಿಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದೊರೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಮಗ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ ಕ್ರಿ.ಪೂ 326 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ.

ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್, ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನ್ ದೊರೆ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ III, ಕ್ರಿ.ಪೂ 327 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದನು. ಆತ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕೆಲವು ರಾಜರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ಸಿಂಧೂ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ತಂದನು.

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವೆಂದರೆ ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಇದನ್ನು ಗುಪ್ತ ರಾಜವಂಶದ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ ಆಳುತ್ತಿದ್ದ. ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ ಆತನ ಮಗ. ಅವನೇ ಸೇನೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿದ್ದ.

ಈ ಲೇಖನವು ಮಗಧ ರಾಜರ ಇತಿಹಾಸ, ಚಾಣಕ್ಯ-ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರ ರಾಜರ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಈ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನಲ್ಲ. ನಕಲಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರನ್ನು 1300 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಮುಂದಕ್ಕಿರಿಸಿದ್ದಾರೆ/ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತI ರನ್ನು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಆ ರಾಜನಿಗೂ ಗುಪ್ತ ವಂಶದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನಿಗೂ 1200 ವರ್ಷಗಳ ಅಂತರವಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಕ, ಲಾಲಾರಸ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಮರೆಮಾಚಲಾಗಿದೆ.

ಗ್ರೀಕ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಪೊರಸ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ ಪಂಜಾಬ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಆ ಹೆಸರಿನ ಯಾವುದೇ ರಾಜ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಹಿಂತಿರುಗಬೇಕಾಗಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನ ಸೈನ್ಯವು ಇತರ ದೊಡ್ಡ ಸೈನ್ಯಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ಬಿಯಾಸ್ ನದಿಯಲ್ಲಿ ದಂಗೆ ಎದ್ದಿತು ಮತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಪ್ರವಾಸದಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ದಣಿದಿತ್ತು. 

ನಿಜವೆಂದರೆ, ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತಸೈನ್ಯವು ಅವರಿಗೆ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡ ಹೊಡೆತ ನೀಡಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ಅವರು ಸಿಂಧೂ ನದಿಯನ್ನು ಸಹ ದಾಟಲಿಲ್ಲ.

ಅವನ ಸೈನ್ಯವು ಸೋಲಿನ ಭೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮರಳಲು ಬಯಸಿದಾಗ, ಅವರ ರಾಜ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಎದುರಾಳಿಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಆಘಾತ ಎದುರುಸಿದ್ದರು. ಇದು ಸೈನ್ಯದೊಳಗೆ ದಂಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಗಾಯಗೊಂಡನು!!

ಈ ಪ್ರಯತ್ನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ನಷ್ಟ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ, , ಕ್ರಿ.ಪೂ 323 ರಲ್ಲಿ ಆತ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮರಣಿಸುವ ವೇಳೆ ಗಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಈಡಾಗಿದ್ದ

ಆತ ತಾನು ಗೆದ್ದ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅವನ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನಿರಿಸಿ ಅವರೇ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಲು ಅನುಮತಿಸಿದ್ದ. ಅವನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಆ ಎಲ್ಲಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮ್ಮನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರರು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಆಳಿದರು, ಅದು ನಂತರ ಸಣ್ಣ ದೇಶಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು.

ಗ್ರೀಕರು 3 ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಕ್ಸಾಂಡ್ರೇಮ್ಸ್, ಸ್ಯಾಂಡ್ರೊ ಕೋಟಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಂಡ್ರೊ ಸಿಪ್ಟಸ್.

ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದ , ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಬಿಂದುಸಾರ ಎಂಬ ಮೂರು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅವರು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಜನಿಸಿದರು.

ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕ್ಸಾಂಡ್ರೇಮ್ಸ್,  ಸಂಸ್ಕೃತದ ಚಂದ್ರಮರ ಗ್ರೀಕ್ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅಥವಾ ಆಂಧ್ರ ರಾಜವಂಶದ ಕೊನೆಯ ಚಂದ್ರ ಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಇನ್ನೆರಡು  ಸ್ಯಾಂಡ್ರೊ ಕೋಟಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಂಡ್ರೊ ಸಿಪ್ಟಸ್ ಎಂದರೆ ಗುಪ್ತ ರಾಜವಂಶದ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ I ಮತ್ತು ಅವನ ಪುತ್ರ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ!

ಈ ಗುಪ್ತ ರಾಜರು  ತಮ್ಮ ಹೆಸರುಗಳ ಹಿಂದೆ ‘ಆದಿತ್ಯ’ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.

ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ I ಅನ್ನು ವಿಜಯಾದಿತ್ಯಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅವರ ಮಗ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತನನ್ನು ಅಶೋಕಾದಿತ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ..

‘ಅಶೋಕ’ ಎಂಬ ಹೆಸರು  ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜ ಅಶೋಕನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿದ ಕಾರಣ ಅಶೋಲನ ಕಾಲವನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ 3 ನೇ ಶತಮಾನ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಜಾರರು ಹೇಳಿದರು.

ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳಿದ ಕೊನೆಯ ಆಂಧ್ರ ರಾಜ ಚಂದ್ರಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಶಿವ ಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ನೇಪಾಳ ರಾಜರ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶ್ರೀ ಗುಪ್ತ  ಬಂದು ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ  ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ. ನಂತರ, ಶ್ರೀ ಗುಪ್ತ ಮಗ ಘಟೋತ್ಕಚ ಗುಪ್ತ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ. ಅವರ ಮಗ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ I ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದ. ಚಂದ್ರ ಶ್ರೀ ಅವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕೈಗೊಂಬೆಯಾಗಿದ್ದ.

ಚಂದ್ರ ಶ್ರೀ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವರ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಪುತ್ರ ಪುಲೋಮನ್ III ನನ್ನು ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮಂತ್ರಿಗಳು ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು ಆದರೆ  ಪುಲೋಮನ್ III ಪರವಾಗಿ ದೇಶವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸೋಗಿನಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ I, ರಾಜಕುಮಾರನನ್ನು ಕೊಂದು ಕ್ರಿ.ಪೂ 327 ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜಧಿರಾಜ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಏರಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಎರಡನೆಯ ಮಗ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತನನ್ನು ಸೇನೆಯ ಮಹಾದಂಡನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ

ಆದ್ದರಿಂದ, ಗುಪ್ತ ರಾಜವಂಶದ ಮೂಲ ನೇಪಾಳವಾಗಿದೆ.

ಗುಪ್ತ ರಾಜರ ವಂಶಾವಳಿ ಹೀಗಿದೆ-

1. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ I (ವಿಜಯಾದಿತ್ಯ) ಕ್ರಿ.ಪೂ.327 - 320
2. ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ(ಅಶೋಕಾದಿತ್ಯ) 320 - 269
3. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ II 269 - 233
4. ಕುಮಾರ ಗುಪ್ತI. 233 -191
5. ಸ್ಕಂದ ಗುಪ್ತ 191 - 166
6. ನರಸಿಂಹ ಗುಪ್ತ 166 - 126
7. ಕುಮಾರ ಗುಪ್ತ II 126 - 82

ಗುಪ್ತರು ಮೂಲತಃ ಸೂರ್ಯವಶದ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ನೇಪಾಳದ ಸಮೀಪದ ಶ್ರೀ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದರು, ಅವರನ್ನು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಿಯರು/ಪಾರ್ವತಿಯರು  ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವರು ಮತ್ತು ವೈಶಾಲಿಯ ಲಿಚ್ಚಾವಿಗಳು ನೇಪಾಳದ ರಾಜರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ನೇಪಾಳದ ಆರ್ಯ ಮೂಲದ ಕ್ಷತ್ರಿಯರು. ಇಬ್ಬರೂ ಯುದ್ಧೋಚಿತ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದವರು. ಲಿಚ್ಚಾವಿಗಳು  ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಯುವತಿಯರ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ರಾಜರು ಅವರನ್ನು ರಾಣಿಗಳಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತಾರೆ.

ಆಂಧ್ರ ರಾಜವಂಶದ ನಂತರದ ಕೆಲವು ರಾಜರು ಲಿಚ್ಚಾವಿಗಳ  ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಲಿಚ್ಚಾವಿಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ಗಿರಿವರಾಜ ಮತ್ತು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದಂತಹಾ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಿದ್ದ ಮಗಧದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು.

ಶ್ರೀ ಗುಪ್ತನ ಮೊಮ್ಮಗ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶೌರ್ಯದಿಂದ ಆಂಧ್ರ ರಾಜರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮರ್ಯಾದೆ ದೊರಕಿತು. ಯಜ್ಞಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿಮತ್ತು ವಿಜಯ ಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿ ಅವರ ಮುಖ್ಯ ದಂಡನಾಯಕನಾಗಿ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಮಹತ್ವ. ಇದು ಅವನಿಗೆ ನೇಪಾಳದ ರಾಜನ ಮಗಳಾದ ಕುಮಾರದೇವಿಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು. ಆದರೆ ಕುಮಾರದೇವಿ ಅವರ 2 ನೇ ಪತ್ನಿ. ಅವರ ಮಗ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ ಅವರ 1 ನೇ ಹೆಂಡತಿ ಲಿಚ್ಚಾವಿಗಳ  ರಾಜಕುಮಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಸಹೋದರಿಯನ್ನು ಚಂದ್ರ ಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು. ಈ ಮೊದಲ ಮದುವೆಯಿಂದ, ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತನಿಗೆ ಘಟೋತ್ಕಚ ಗುಪ್ತ(ಅಜ್ಜ ತಂದೆಯ ಅದೇ ಹೆಸರು) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಗನಿದ್ದನು.

ಚಂದ್ರ ಶ್ರೀ ರಾಣಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರಿಯ ಪತಿ ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ I ರನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತಾ ರಾಜ ಚಂದ್ರಶ್ರೀಯನ್ನು ಕೊಂದು ಹಾಕಿದ್ದನು.

ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಪುತ್ರ ಪುಲೋಮನ್ III ರ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ನಟಿಸುವ ನೆಪದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡ.

ಚಂದ್ರ ಗುಪ್ತ ತನ್ನ ಬಳಿಕ ಘಟೋತ್ಕಚ ಗುಪ್ತ ರಾಜನಾಗಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದ. ಆದರೆ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ ತನ್ನ ತಂದೆ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಎದ್ದಿದ್ದ.ತ್ತು ಅವನ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಅಣ್ಣ ಘಟೋತ್ಕಚ ಬ್ಬರನ್ನೂ ಕೊಲ್ಲುವ ಮೂಲಕ ಕ್ರಿ.ಪೂ 320 ರಲ್ಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾದನು.

ಅನೇಕ ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರ, ಅವನು ಕವಿ ಹರಿಸೇನನನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಲು ಆದೇಶಿಸಿದ. ಇದನ್ನು ಅವರು ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ರಾಜ ಅಶೋಕ ಅವರು ಓರಿಯೆಂಟಲ್ ನಿಂದ ತಪ್ಪಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಕಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗ ಅಶೋಕವರ್ಧನನಿಗೆ  ವಿದ್ವಾಂಸರು. ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಆ ಸ್ತಂಭದ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ, ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ ಅವರು ಅಚ್ಯುತ ಮತ್ತು ನಾಗಸೇನರನ್ನು ಬೇರುಸಹಿತ ಕಿತ್ತುಹಾಕಿ, ಕೋಸಲಾದ ಮಹೇಂದ್ರನನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಮಹಾಕಾಂತರಾದ ವ್ಯಾಗ್ರಾ ರಾಜ, ಕೇರಳದ ಮಂತ್ರರಾಜ, ಪಿಷ್ಟಪುರದ ಮಹೇಂದ್ರ, ಕೊಟ್ಟಾರ ಸ್ವಾಮಿತ್ತತ್ತ, ಎರಾಂಡಪಲ್ಲದ ದಮನ, ಕಾಂಚಿಯ ವಿಷ್ಣುಗೋಪ, ಅವಮುಕ್ತದ ನಿಲರಾಜ, ವೆಂಗಿಯ ಹಸ್ಟಿವರ್ಮನ್, ಪಾಲಕರಾಜದ ಉಗ್ರಸೇನ ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರದೇಶದ; ರುದ್ರದೇವ, ಮಟಿಲಾ, ನಾಗದತ್ತವನ್ನು ನಿರ್ನಾಮ ಮಾಡಲು. ಚಂದ್ರವರ್ಮನ್, ಗಣಪತಿನಾಗ, ನಂದಿನ್, ಬಾಲವರ್ಮನ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಯವರ್ತದ ಅನೇಕ ರಾಜರು; ಮತ್ತು ದೇವಪುತ್ರರು, ಸಾಹಿಸ್, ಶಹನುಷಾಹಿಗಳು, ಶಕರುಮಾರುಂಡಾಗಳು, ಯವನರು, ಮತ್ತು ಸಿಂಹಳದ ಜನರು ಮತ್ತು ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಮಣಿಸಲು ಪರ್ಷಿಯಾದ ಗಡಿನಾಡಿನ ಶಕರುತುಷಾರರುಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹರಿಸೇನ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅವನ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ನೇಪಾಳವು ಸ್ವಾಯತ್ತವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಅವನ ತಾಯಿಯ ಅಜ್ಜ ಮತ್ತು ಅವನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪಂದಿರ ಬಗ್ಗೆ ಅವನಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವು ಇದ್ದುದರಿಂದ, ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತ  ಆ ಪರ್ವತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಪುಶ್ಯಮಿತ್ರ ಅಥವಾ ಪುಷ್ಪಮಿತ್ರ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1218 - 1158) ಮತ್ತು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 539 3139) ನಂತರ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಏಕೈಕ ರಾಜ. ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತನಾಗಿದ್ದ.