ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣಗಳು (Myths)- 117

 ಹಿಮದ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ (Himavad Gopalaswamy)

ಚಾಮರಾಜನಗರ  ಸುಂದರ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ನೆಲೆ ಇದರಲ್ಲಿಯೂ ವರ್ಷದ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಮಂಜು ಸುರಿಯುವ ರಾಜ್ಯದ ಏಕೈಕ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣ - ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ. ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ ವು ಬಂಡೀಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರವಾಗಿದೆ. ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ಬಳಿ ಇರುವ ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟವು ವೇಣುಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರದಿಂದಾಗಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳಿಂದ  ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣನ ದೇವಾಲಯವಿದ್ದು ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಬೆಟ್ಟವಾಗಿರುವ ಹಿಮವದ್‌ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ತಾಲೂಕಿನ ಬಂಡೀಪುರ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಗೋಪಾಲ ಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 4800 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ  1315ರಲ್ಲಿ  ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ.  ಇಲ್ಲಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ  ಆಸ್ತಿಕರು-ನಾಸ್ತಿಕರನ್ನೆದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಾರಣ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಹುರುಪಿನ ತಾಣವಾಗಿಯೂ, ನಿಸರ್ಗ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ನೆರವೇರಿಸುವ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ.

ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಚೋಳ ರಾಜವಂಶದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ.  ದೇವಾಲಯದ ಏಕ-ಶ್ರೇಣಿಯ 'ಗೋಪುರಂ' ಅನ್ನು ಆವರಣದ ಸಂಯುಕ್ತ ಗೋಡೆಯಿಂದ ಬೆಂಬಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಳಗಿನ ಮುಖಮಂಟಪ, ಅಥವಾ ಮುಖ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗದ ಬಲಿಪೀಠ ಮತ್ತು ಧ್ವಜ-ಕಂಬ ಇವೆ. ಮುಖ ಮಂಟಪದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಾವತಾರ ಜೊತೆಗೆ ಹಿಂದೂ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹತ್ತು ಅವತಾರಗಳಾದ 'ದಶವತಾರ' ಚಿತ್ರಿಸುವ ಸುಂದರವಾದ ಶಿಲ್ಪವಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ 220 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನಿಂದ 80 ಕಿ.ಮೀ ದೂರ.. ಬೆಟ್ಟದ ಬುಡದಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಆಯೋಜಿಸಿದ ಬಸ್ ಹತ್ತಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಖಾಸಗಿ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಗುಂಡ್ಲುಪೆಟೆ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ , (20 ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ) ಉಳಿಯಲು ವಸತಿ ಗೃಹಗಳಿವೆ. ಜಂಗಲ್ ಲಾಡ್ಜಸ್ ಮತ್ತು ರೆಸಾರ್ಟ್‌ ನಡೆಸುವ  ಬಂಡೀಪುರ ಸಫಾರಿ ಲಾಡ್ಜ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟದಿಂದ 16 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ . ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹೋಂ ಸ್ಟೇಗಳು ಮತ್ತು ರೆಸಾರ್ಟ್‌ಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಮೈಸೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ.

***

ಉತ್ತರದ ಗೋವರ್ಧನ ಗಿರಿಯಿಂದ ಬಂದ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯೂರಿದ ಸ್ಥಳ ದಕ್ಷಿಣ ಗೋವರ್ಧನಗಿರಿ. ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಮೆಚ್ಚಿ ಕೃಷ್ಣನಿಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯೂರಿದ್ದಾನೆ.  ದ್ವಾಪರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಹಿಮವಂತ ಪರ್ವತನ ಪುತ್ರಿಯಾದ ಗಿರಿಜೆಯ ಕಲ್ಯಾಣ ಪರಶಿವನ ಜೊತೆ ಕಾಶಿ (ವಾರಣಾಸಿ)ಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಶುಭ ವಿವಾಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಕ್ಕೋಟಿ ದೇವತೆಗಳು, ಹಲವಾರು ಋಷಿಗಳು, ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳೂ ಒಂದೇ ಕಡೆ ಸೇರಿದ ಕಾರಣ ಭೂಮಿಯ ಸಮತೋಲನ ತಪ್ಪಿ ಒಂದು ಕಡೆಗೆ ಬಾಗುತ್ತದೆ.  ಆಗ ದೇವತೆಗಳು ಈ ಅಸಮತೋಲನ ನಿವಾರಿಸಲು ಆ ಭಾರಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದ್ದ ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳನ್ನು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ ಅಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಬೇಕೆಂದು ಮನವಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಭೂಮಿಯ ಸಮತೋಲನ ಪುನಃಅ ಸರಿಹೋಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿದ ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದು ಈಗಿನ ಹಿಮದ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂದು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಗೋವರ್ಧನಗಿರಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಅಗಸ್ತ್ಯರು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ, ಪರಿವಾರದೊಂದಿಗೆ ನೆಲೆಸಿ ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಪೊರೆಯಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಅದಕ್ಕೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಒಂದು ಶರತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.  ಅದೆಂದರೆ ತಾನು ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಪರಿವಾರ ನೆಲೆಸಿರುವ ಈ ಸ್ಥಳ ಯಾವಾಗಲೂ ಹಿಮದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿದೆ.  ಇದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿದ ಅಗಸ್ತ್ಯರು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.  ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಸತ್ಯಭಾಮೆ, ಗೋಪಿಕಾಸ್ತ್ರೀಯರು, ಗೋವುಗಳು ಎವರೆಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಕೃಷ್ಣನು ಕೊಳಲನ್ನು ಊದುತ್ತಾ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾನೆ.  ಕೃಷ್ಣನ ಇಚ್ಚೆಯಂತೆಯೇ ಇಂದೂ ಸಹ ವಿಗ್ರಹದ ಶಿರೋಭಾಗ ಹಾಗೂ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಕಾಲವೂ ಹಿಮ ಇರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಹಿಮದ ನೀರನ್ನೇ ತೀರ್ಥವಾಗಿ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರೋಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. 

ಈ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಹಂಸತೀರ್ಥ, ಚಕ್ರತೀರ್ಥ, ಶಂಖತೀರ್ಥ, ಗದಾತೀರ್ಥ, ಪದ್ಮತೀರ್ಥ, ವನಮೂಲಿಕಾ ತೀರ್ಥ, ತೊಟ್ಲು ತೀರ್ಥ, ಶಜ್ಫ಼್ಣಾತೀರ್ಥ ಎನ್ನುವ ಎಂಟು ತೀರ್ಥಗಳಿದೆ.  ಹಿಮದ ಗೋಪಾಲ ಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ತದ ಸುತ್ತ ತ್ರಯಂಬಕಾದ್ರಿ, ನೀಲಾದ್ರಿ, ಮಂಗಳಾದ್ರಿ, ಶಂಖರಾದ್ರಿಗಳಿದೆ.  ಅಲ್ಲದೆ ಗರುಡಾದ್ರಿ, ಪಲ್ಲವಾದ್ರಿ, ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಬೆಟ್ತಗಳೂ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದು ಈ ಬೆಟ್ತಕ್ಕೆ ಕಮಲಾಚಲ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರೂ ಇದೆ.

ಇಲ್ಲಿನ ಹಂಸ ತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಮಿಂದ ಕಾಗೆಗಳು ಹಂಸಗಳಾಗಿ ಹಾರಿ ಹೋದ ಕಾರಣ ಈ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಗೆಗಳು ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. 

ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದವರು ಇಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಲು ತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದ್ದಾದರೆ ಮಕ್ಕಳಾಗುವುದೆನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. 

ಕಸದ ರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಚಾಣಕ್ಯನ ಅಂತ್ಯ! ಚಾಣಕ್ಯ - ಭಾಗ 2

 ಚಾಣಕ್ಯನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ನಂದರ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಸೋತು ಪಲಾಯನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅವನನ್ನು ನಂದರ ಸೈನ್ಯ ಬೆನ್ನಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ, ಚಾಣಕ್ಯನು ಋಷಿಯಂತೆ ವೇಷ ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕೊಳದೊಳಗೆ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.  ಅದಾಗ ನಂದರ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕ ಋಷಿ ವೇಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಚಾಣಕ್ಯನ ಬಳಿ ಬಂದು ಚಾಣಕ್ಯನ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಕೊಳದ ನೀರಿನತ್ತ ಕೈ ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸೈನಿಕನು ತನ್ನ ಕುದುರೆಯಿಂದ ಇಳಿದು, ಅವನ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಇರಿಸಿ ಅವನ ಲೋಹದ ರಕ್ಷಾಕವಚವನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಆ ಸೈನಿಕನ ಕತ್ತಿಯನ್ನೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಅವನ ಶಿರಚ್ಛೇದವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಅವನು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ಕರೆದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ನೀನೇನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ - 'ನನ್ನ ಗುರುಗಳು ಏನಾದರೂ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿರುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಚಾಣಕ್ಯ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ರಾಜನಾದಾಗಲೂ ಅವನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಾನು ರಾಜಗುರುವಾಗಿ ಆಳಬಹುದು ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಸೈನಿಕ ಅವರ ಹತ್ತಿರ ಬರುತ್ತಾನೆ. "ರಾಜನು ನಿಮ್ಮ ಸೈನ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾನೆ" ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನನ್ನು ಬೆದರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಸೈನಿಕ ಅಲ್ಲಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಾನು ತುಂಬುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಮತ್ತೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೇ ಸೈನಿಕನನ್ನೂ ಸಹ ಚಾಣಕ್ಯ ಮೊದಲಿನ ಸೈನಿಕನ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಈಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಹಾಗೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತರು ಎರಡೂ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾರೆಇಬ್ಬರೂ ಹಸಿದಿದ್ದು ಅವರಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡುವ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಮನೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ತಾಯಿ ಬಿಸಿಯಾಗಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಆಹಾರವನ್ನು ತಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಗುವಿಗೆ ನಿಡುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಮಗು ತನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ತಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ ತನ್ನ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.  ಆಗ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ತಾಯಿ ಗದರಿಸುತ್ತಾಳೆ - ‘ನೀನೂ ಚಾಣಕ್ಯನಂತೆಯೇ ಮೂರ್ಖ.’.

ಇದನ್ನು ಕೇಳುವ ಚಾಣಕ್ಯ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತನಾಗಿ ಅವಳ ಮಾತಿನ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಮನೆಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಆ ತಾಯಿಯು ‘ಯಾವುದೇ ಬುದ್ದಿವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ತಟ್ಟೆಯ ಒಂದು ಕಡೆ ಬಿಸಿ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಹೊರತಾಗಿ ತಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಿಂದಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. 

ಚಾಣಕ್ಯನು ಪಾಠ ಕಲಿಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳ-ಟಿಬೆಟ್ ಅನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ ಪರ್ವತಕನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ, ವಿಜಯದ ನಂತರ ಪರ್ವತಕನು ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅರ್ಧವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅವರು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದ ಸುತ್ತಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಒಂದು ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಚಾಣಕ್ಯನು ತ್ರಿದಂಡಿ ಸನ್ಯಾಸಿಯ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಆ ನಗರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ತಮ್ಮ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕಾ’ ದೇವತೆಗಳು ನಗರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಜನರು ನಂಬುತ್ತಿದ್ದರು.  ಯುದ್ಧ ಯಾವಾಗ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಈ ನಕಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕೆ ಊರು ಬಿಟ್ಟ ನಂತರವೇ ಶಾಂತಿ ನೆಲೆಸುತ್ತದೆ ಎಂದುಚಾಣಕ್ಯ ತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಮೂರ್ಖರು ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕೆಯರ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಅದಾದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ-ಪರ್ವತಕ ಸೇನೆಯು ಯುದ್ಧದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದವರಂತೆ ನಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಾ ಇರುವಾಗಲೇ ಚಾಣಕ್ಯ ಃಆಗೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.

ಮುಂದಿನ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವನ ಮೊದಲ ಮಗ ಸುಮಾಲ್ಯ ನಂದನು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1546ನಿಂದ  1 ವರ್ಷ ಆಳುತ್ತಾನೆ.

ಆ 8 ಸಹೋದರರು ತಲಾ 1 ವರ್ಷ ಆಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಾನೆ.  ದರೋಡೆಕೋರನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡ ರಾಜ ಉಗ್ರಸೇನನು ಮೊದಲು ನಂದನಾಗಿದ್ದು, ಅವನ ನಂತರ ಅವನ ಸಹೋದರರು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನು ಧನನಂದ ಎಂದು ಬೌದ್ಧಗ್ರಂಥಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ.  ಆದರೆ ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಜೈನ ಗ್ರಂಥಗಳು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನಿಗೆ ಪಾಂಡುಕ ನಂದ (ಅಥವಾ ಸುಮಾಲ್ಯ ನಂದ), ಪಂಘುಪತಿ ನಂದ, ಭೂತಪಾಲ ನಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರಪಾಲ ನಂದ, ಗೋವಿಶಾನಕ ನಂದ, ದಶಸಿದ್ಖಕ ನಂದ, ಕೈವರ್ತ ನಂದ ಮತ್ತು ಧನನಂದ ಬ 8 ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅವನು ದಾಸಿಯಿಂದ ಕರ್ವಿನಾಥ ನಂದ ಎಂಬ ಮಗನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ. ಆದರೆ ಇದೇ ಕರ್ವಿನಾಥ ನಂದನನ್ನು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮುರ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ನಂದ ಎನ್ನುವ ಉಪನಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ತಂದೆ ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನ ಕೊನೆಯ ಮಗ ಧನನಂದನ ಕುರಿತು ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾದರು.

ಕೊನೆಯ ಸಹೋದರ ಧನನಂದನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋತರೂ ಶರಣಾಗತನಾಗಿ ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ರಥದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಬಹುದಾದಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆಯಲು  ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ರಿಯಾಯಿತಿ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯರು ಮತ್ತು ಮಗಳು ದುರ್ಧರಳೊಂದಿಗೆ ಅರಮನೆ ತೊರೆಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಮತ್ತೊಂದು ರಥದಲ್ಲಿ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಮತ್ತು ದುರ್ಧರ ಇಬ್ಬರೂ ಮೊದಲ ನೋಟದಲ್ಲೇ ಪರಸ್ಪರ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು. ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಧನನಂದನು  ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ದುರ್ಧರ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ರಥದಿಂದ ಇಳಿದು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ರಥವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ, ರಥದ ಗಾಲಿಯಲ್ಲಿನ 12 ಕಡ್ಡಿಗಳು ಮುರಿದುಹೋದವು. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಇದನ್ನು ಕೆಟ್ಟ ಶಕುನವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದನು ಆದರೆ ಚಾನಕ್ಯನು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಇದು ಅವನ ರಾಜವಂಶವು 12 ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ಆಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ದೈವಿಕ ಸೂಚನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. 

ಚಾಣಕ್ಯ-ಚಂದ್ರಗುಪ್ತರು ನಂದರ ಉಳಿದ ಖಜಾನೆಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಿದರು ಆದರೆ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಲು ಖಜಾನೆ ಸಾಕಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಚಾಣಕ್ಯನು ಮಗಧದ ಎಲ್ಲಾ ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೆ ಔತಣಕೂಟವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರೂ ಪಾನಮತ್ತರಾದಾಗ ಅವನು ಎಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ರಾಜನು ಅವನಿಂದ ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಮ್ದನು.  ಚಾಣಕ್ಯನು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಿ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ತುಂಬಿದ ತ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಕೌಟಿಲ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಕುಟಿಲ-ನೀತಿ (ದುಷ್ಟ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು) ಬಳಸಿದನು.

ಧನನಂದನಿಗೆ  ವಿಷಾ ಕನ್ಯಾ (ವಿಷಕಾರಿ ಮಹಿಳೆ) ಒಬ್ಬ ಸೇವಕಿ ಇದ್ದಳು. ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅರ್ಧವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಪರ್ವತಕನನ್ನು ಬಲೆಗೆ ಬೀಳಿಸಲು ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡನು. ಪರ್ವತಕನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸಿದಾಗ ಮತ್ತು ಅವಳ ಕೈಯನ್ನು ಹಿಡಿದಾಗ, ಅವಳ ಚರ್ಮದ ರಂಧ್ರಗಳಿಂದ ವಿಷವು ಪರ್ವತಕನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ಅವನು ವೈದ್ಯರ ಸಹಾಯ ಕೇಳಿದನು.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನು ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕರೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯನು ಪರ್ವತಕನು ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ಸಾಯುವುದನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ತಡೆದನು.  ಚಾಣಕ್ಯ ಪರ್ವತಕನ ರಾಜ್ಯವನ್ನೂ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿದನು.

ನಂದ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರವೂ, ಧನನಂದನ ಕಡೆಯ ಜನರು ಗಲಭೆಗಳು, ದರೋಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಮಗಧದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಚಾಣಕ್ಯ ಒಬ್ಬ ನೇಕಾರನನ್ನು ಗಮನಿಸಿದನು, ಅವನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೇಡರ ಬಲೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದನು.

ಚಾಣಕ್ಯನು ನಂದರ ಕಡೆಯವರನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವನನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡನು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಚಾಣಕ್ಯನು ನಂದನ ಮಂತ್ರಿಯಾದ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ನಂದರ ವಿರುದ್ದ ಹಾಗೂ ಮೌರ್ಯರಿಗೆ ಮಂತ್ರಿಯಾಗೊ ಮುಂದುವರಿಯುವಂತೆ  ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

 ಚಾಣಕ್ಯನ ಬದುಕಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ವಿಶಾಖದತ್ತ ಬರೆದ ಮುದ್ರಾ ರಾಕ್ಷಸದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಒಮ್ಮೆ ಮಗಧವು ಕ್ಷಾಮದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿತು ಮತ್ತು ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಭಿಕ್ಷೆ ಸಿಕ್ಕಲಿಲ್ಲ.  ಜೈನ ಗುರು ಸುಸ್ಥಿತನು ತನ್ನ ಶಿಷ್ಯರಿಗೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆದು ಬೇರೆಡೆಗೆ ಹೋಗಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು.

ಆದರೆ 2 ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಮಗಧದಲ್ಲೇ ಇರಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಅಂಜನ (ಕಾಡಿಗೆ ಹಚ್ಚಿದಾಗ ಮಾಯವಾಗಬಲ್ಲ ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿತಿದ್ದರು. ಅವರು  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವನ ತಟ್ಟೆಯಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.  ನಿತ್ಯವೂ ಊಟ ಮಾಡಿದರೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ತೂಕ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಚಾಣಕ್ಯ ಗಮನಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಆಹಾರವನ್ನು ಯಾರೋ ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಶಂಕಿಸಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮರಳಿನಂತಹಾ ಪುಡಿಯನ್ನೆರಚುತ್ತಾನೆ.  ಊಟದ ನಂತರ, ಅವನಿಗೆ ಆ ಪುಡಿಯಲ್ಲಿ 2 ಜೋಡಿ ಬರಿಗಾಲಿನ ಮುದ್ರೆಗಳು (ಗುರ್ತು) ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಮರುದಿನ ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಭೋಜನಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಗೆ ಹಾಕಿಸಿದ್ದ.  ಇದರಿಂದ ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಬರುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಅಂಜನ ಕರಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಎಂಜಲು ತಿನ್ನಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ.  ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯನು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಊಟವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ಕಾರ್ಯವೆಂದು ಅವನಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಪಾಟಲೀಪುತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಭಿಕ್ಷೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ವಿಷ ಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ಶಂಕಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನು ರಾಜನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ವಿಷದ ಸಣ್ಣ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ವಾರ ಈ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ, ವಿಷವು ಎಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ತನಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ  ವಿಷ ಪುರುಷನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ವಿಷ ಅವನಿಗೇನೂ ಮಾಡಲಾಗದಂತಾಗುತ್ತದೆ.  ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ದುರ್ಧರ ಗರ್ಭಿಣಿ ತನ್ನ ಪತಿಯೊ<ದಿಗೆ ಊಟ ಮಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತಾಳೆ.  ಚಾಣಕ್ಯ ಇದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ರಾಜನ ಊಟವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಒಬ್ಬನೇ ತಿನ್ನಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ದುರ್ಧರಳು  ಕುತೂಹಲದಿಂದ ತನ್ನ ಪತಿಗಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸವಿಯಲು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಅಡುಗೆಮನೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಅವನ ತಟ್ಟೆಯಿಂದ ಒಂದು ತುತ್ತು ತಿಂದಾಗ  , ಅದರಲ್ಲಿ ಇರುವ ವಿಷದಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಕುಸಿದು ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ. ಚಾಣಕ್ಯನು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಧಾವಿಸಿ ಆಕೆಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿದ್ದ ಮಗುವು ಸಾಯಬಾರದೆಂದು  8 ತಿಂಗಳ ಗರ್ಭಿಣಿ ಣಿ ದುರ್ಧರಳಿಗೆ ಸಿಸೇರಿಯನ್ ಅಥವಾ ಸಿ-ಸೆಕ್ಷನ್ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವಳು ಸಾಯುತ್ತಾಳೆ ಆದರೆ ಒಂದು ಹನಿ ವಿಷವು ಹೊಕ್ಕುಳಬಳ್ಳಿಯ ಮೂಲಕ ಮಗುವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಮಗು ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಂದುಸಾರ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ (ಬಿಂದು ಎಂದರೆ ಹನಿ).

ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನನ್ನು ವಿಷಪೂರಿತ ಮನುಷ್ಯನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನೆಂದು ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಆಡಳಿತದಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದು ಶ್ರವಣ ಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಭವಿಷ್ಯದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನಿಂದ ಬಿಂದುಸಾರನನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಬಿಂದುಸಾರನು ಚಾಣಕ್ಯನ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ಸುಳ್ಳು ಚಾಡಿ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.  , ಅವನನ್ನು ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು.  ಚಾಣಕ್ಯ ದುರ್ಧರಳನ್ನು ವಿಷದಿಂದ ಕೊಂದ ವಿಷಯವನ್ನು ಚಾನಕ್ಯನ ಸ್ವಂತ ಶಿಷ್ಯ ಸುಬಂಧ  ಬಿಂದುಸಾರನಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಇತ್ತ ಚಾಣಕ್ಯ ತಾನು ಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ನಿವೃತ್ತನಾಗಿ  ಸನ್ಯಾಸಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುವ 'ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ' ದಂತಹ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.

ಚಾಣಕ್ಯನ ಸಾವು

ಆದರೆ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ತನಗೆ ಮೋಸ ಮಾಡಿದ ಸುಬಂಧನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವನು ಬಯಸಿದ್ದನು.  . ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆಯುವ ಮೊದಲು, ಅವನು ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ರಹಸ್ಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಬರೆದು  ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಸುಗಂಧವನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟನು. ನಂತರ ಅವನು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಬಡವರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ  ವಾಸಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ತನ್ನ ‘ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ’ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದು  ಮುಗಿಸುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಬಿಂದುಸಾರನಿಗೆ ತನ್ನ ತಪ್ಪಿನ ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜನಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಕೆಟ್ತದಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸೆಂದೂ ಕಸದ ರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಇದ್ದ ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಬಂದು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸುಬಂಧ ಕಸದ ರಾಶಿಗೆ ಸುಬಂಧನು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಕಸದ ರಾಶಿಗೆ ಬಹುಬೇಗ ಆ ಬೆಂಕಿ ಹರಡಿ ಚಾಣಕ್ಯ ಸಜೀವವಾಗಿ ಸುಟ್ಟು ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

ಹೀಗೆ ಚಾಣಕ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 16 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನಾಳಿದ್ದಾರೆ.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಮೌರ್ಯ ವಂಶ  ಮಗಧವನ್ನು ಗಿರಿವ್ರಾಜಪುರವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ 316 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿತು ಮತ್ತು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1218ರಲ್ಲಿ  ಅವರ 12 ನೇ ರಾಜ ಬೃಹದ್ರಥ ಅಥವಾ ಬೃಹದಸ್ವನೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು, ಅವನ ಸೇನಾ ದಂಡನಾಯಕ ಪುಷ್ಯಮಿತ್ರನಿಂದ ಅವನ ಹತ್ಯೆಯಾಯಿತು.  ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1472-1436) ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವನು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಮೊಮ್ಮಗ. ಅವನು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ, ಶ್ರೀಲಂಕಾದವರೆಗೆ ಹರಡಿದರು.

ಸುಬಂಧನು ಸಿರಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಆಸೆಯಿಂದ ಚಾಣಕ್ಯನ ಮನೆಯನ್ನು ಒಡೆದು ಹಾಕಿದಾಗ ಅವನಿಗಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯೊಂದು ಸಿಕ್ಕುತ್ತದೆ.  ಅವನು ಅದನ್ನು ತೆರೆದು ಬಲವಾದ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯದ ವಾಸನೆ ಹೀರುತ್ತಾನೆ.  ಈ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯವನ್ನು ಆಘ್ರಾಣಿಸುವವನು ತನ್ನ ಉಳಿದ ಜೀವನವನ್ನು ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗಿ ಕಳೆಯಬೇಕು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಆ ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬರೆದಿರುತ್ತದೆ.  ಚಾಣಕ್ಯನು ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗಿ ನಗರದ ಹೊರಗೆ ವಾಸಿಸಲು ಇದೇ ಕಾರಣವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಸುಬಂಧ ಊಹಿಸುತ್ತಾನೆ.  ಅವನೂ ಸಹ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ನಂತರ ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವನ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಂಡನು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ತನ್ನ ಸಾವಿಗೆ ಹೆದರಿ ಸನ್ಯಾಸತ್ವ  ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಂದ ಅಪಹಾಸ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಮಗಧದ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಹಿಂತಿರುಗಲು ಎಂದಿಗೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. 

ಕಸದ ರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಚಾಣಕ್ಯನ ಅಂತ್ಯ! ಚಾಣಕ್ಯ - ಭಾಗ 1

ಚಾಣಕ್ಯನು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 15 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಚಣಕ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಚನಿ ಮತ್ತು ಚನೇಶ್ವರಿ ಎನ್ನುವ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಜನಿಸಿದನು.  ಈ ಚಣಕ ಎನ್ನುವ ಗ್ರಾಮವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಗೊಲ್ಲ ವಿಷಯ (ಗೊಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶ)ದಲ್ಲಿದೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಟ-ಪರ್ವರಚನೆಗಾರನಾದ ಹೇಮಚಂದ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಮೂಲಗಳು ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಡ್ರಾಮಿಳ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ, ಈ ಪದವನ್ನು ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದ್ರಾವಿಡ ಸ್ಥಳೀಯರಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವಾತ್ಸಾಯನನನ್ನು ಸಹ ದ್ರಮಿಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ಪೂರ್ವಜರು ಪ್ರಾಚೀನ ತಮಿಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುವ ದ್ರಾವಿಡರು ಎಂದಾಗಿದೆ. 

ಚಾಣಕ್ಯನುಜನಿಸುವಾಗಲೇ ಅವನಿಗೆ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಿದ್ದವು. ಇಂತಹಾಮಗು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಋಷಿಗಳು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು. ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯನ ತಂದೆ ಸರಳ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಬಯಸಿದ್ದ. ಆ ಕಾರಣದಿಂದ ಚಾಣಕ್ಯನಿಗಿದ್ದ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಹಾಕಾಲಾಯಿತು. ಆಗ ಋಷಿಗಳು ಈ ಮಗು ರಾಜನನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಲ್ಲ ಮಹಾನ್ ಗುರುವಾಗಿತ್ತಾನೆ. ಇವನ ಕೆಳಗೆ ರಾಜನು ಆಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು. ಚಾಣಕ್ಯನು ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕಾಗಿ ತಕ್ಷಶಿಲೆಗೆ ಹೋದನು ಮತ್ತು ಮದುವೆಯಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದನು. 

ತಕ್ಷಶಿಲಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ"

ಇಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಸುಮಾರು 3700 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ (ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1700) ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ 10500 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು.  ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವೇದಗಳಂತಹ 64 ವಿಭಿನ್ನ ವಿದ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. , ವ್ಯಾಕರಣ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ಆಯುರ್ವೇದ, ಕೃಷಿ, ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ, ರಾಜಕೀಯ, ಬಿಲ್ಲುಗಾರಿಕೆ, ಯುದ್ಧ, ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಭವಿಷ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ, ಇತ್ಯಾದಿ ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪದವೀಧರರಲ್ಲಿ ಪಾಣಿನಿ, ಚಾಣಕ್ಯ, ಚರಕ, ವಿಷ್ಣು ಶರ್ಮ, ಜೀವಕ ಮುಂತಾದವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.ಇದು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕಂಡುಬರುವ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. 

ಚಾಣಕ್ಯನ ಪತ್ನಿ ಯಶೋಮತಿ. ಯಶೋಮತಿಯು ಅವಳ ಸಹೋದರಿಯರಿಂದ ಬಡತನದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅವಮಾನಿತಳಾದ ನಂತರ ಚಾಣಕ್ಯನು ಮಗಧದ ದೊರೆ ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವ ಮಾರ್ಗ ಹುಡುಕಲು ಮುಂದಾದನು.  ಚಾಣಕ್ಯನು ಅಲ್ಲಿಯೂ ಅವಮಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು ನಂದ ಮತ್ತು ಅವನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ರಾಜ  ಸಿಂಹಾಸನದಿಂದ ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದನು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಚಾಣಕ್ಯ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ ಕ್ಷೌರಿಕನ ಮಗ ನಂದ ಮತ್ತು ಅವನ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಲು ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಕಾರಣ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಅದೇ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅವರು (ನಂದರು)ಈಗಾಗಲೇ ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಮೂಲದವರನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಧರ್ಮದ ಪರವಿದ್ದಿರಲಿಲ್ಲ. ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಅಸಹನೀಯವಾಗಿತ್ತು.  ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಚರ್ಮ, ಒಸಡುಗಳು, ಮರಗಳು, ಕಲ್ಲುಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಿ, ಅವರು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಒಟ್ಟೂ ಎಂಬತ್ತು ಮಹಾಪದ್ಮದಷ್ಟು ಹಣ ಸಂಗ್ರಹ ಮಾಡಿ ಗಂಗಾ ತಟದಲ್ಲಿ ಹೂತಿಟ್ಟರು.  ಗಂಗೆಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೂಲಕ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ತಿರುಗಿಸಿ ನದಿ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಹಣ ಇಡಲು ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಬಂಡೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ರಂದ್ರ ಕೊರೆದು ತಮ್ಮ ಧನದ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಟು ಮುಚ್ಚಿದರು.  ಬಳಿಕ ಅದರ ಮೇಲೆ ಕರಗಿದ ಸೀಸವನ್ನು ಬೆರೆಸಿ ನದಿಯನ್ನು ಪುನ್ಃಅ ಮತ್ತೆ ಮೊದಲಿನ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ನಿಧಿಯನ್ನು ಬಹಳ ಬಲವಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಭದ್ರಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸಂಗ್ರಹಣೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ನದಿಯ ತಳದಲ್ಲಿ ನಿಧಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾ ಸಾಗಿದರು. 

ಮಹಾಪದ್ಮನಂದ"

ಮಹಾಪದ್ಮನಂದ ನಂದ ರಾಜವಂಶದ ದೊರೆ. ಸಾಯಿಸುನಾಗ ರಾಜವಂಶದ 11 ನೇ ರಾಜನಾಗಿ ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸಾಯಿಸುನಾಗ ರಾಜವಂಶವು ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು, ಎಂದರೆ ವನು ಕ್ಷೌರಿಕ ಮತ್ತು ಮಹಾನಂದಿಯ ರಾಣಿಯ ಮಗನಾಗಿದ್ದರಿಂದ, ಅವನ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಂದ ರಾಜವಂಶವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.ಅವನು ಮತ್ತು ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1634 - 1534ರವರೆಗೆ  100 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದರು.

ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1546 ಯಲ್ಲಿ ಚಾಣಕ್ಯನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಅವರನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಿದನು.  (ಮಹಾಪದ್ಮ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಸಂಖ್ಯೆ = ಪದ್ಮ x 1000 x 100 = 1037.) ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನು ಆ ಅನೇಕ ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಗಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಮಡಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂತಿಟ್ಟಿದ್ದನು.

ಚಾಣಕ್ಯನು ತಾನು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಾಜಗುರುವಾಗಿ ಆಳಬಹುದೆನ್ನುವ ಬ ಋಷಿಗಳ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ರಾಜನಿಗಾಗಿ ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾನೆ.

 ಅವನುಉ ಪಿಫಲಿವನ(ನೇಪಾಳದ ತೆರಾಯ್ ಪ್ರದೇಶದ ರುಮ್ಮಿಂದೆ ಅಥವಾ ಲುಂಬಿನಿಯ ನಡುವಿನ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಗೋರಖ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾಸಿಯಾ) ಗ್ರಾಮವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಕುಟುಂಬಗಳು ರಾಜ ನವಿಲುಗಳನ್ನು ಸಾಕಿ ಬೆಳೆಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವವರಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರನ್ನು ಮೌರ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು (ಮಯೂರ - ನವಿಲು ತಿನ್ನುವವನು). ಮಹಾಪರಿನಿಬ್ಬನ ಸುತ್ತದಲ್ಲಿ (ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ)ಬೌದ್ಧ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ, ಮೋರಿಯರು ಅಥವಾ ಮೌರ್ಯರು ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಕುಲವಾಗಿ ಪಿಪ್ಪಲಿವನವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದರೆನ್ನುವ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ,ಮೌರ್ಯರು ಸಾಯಿಸುನಾಗ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ನಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದರು, ಈ ರಾಜವಂಶವು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1994-1643ರ ನಡುವೆ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿತ್ತು.  ಮಹಾನಂದಿ ಕ್ಷೌರಿಕನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ನಂತರ, ಅವರು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದ ಮತ್ತು ಅವರ ಪುತ್ರರ ವಿರುದ್ಧ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಗ್ರಾಮದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನ ಮಗಳು ಮುರಾ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಹುಣ್ಣಿಮೆಯನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಹೀರಲು ಬಯಸಿದ್ದಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನು ಕಂಡುಕೊಂಡನು. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವಳ ಮಗುವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ತನಗೆ ಕೊಡಬೇಕೆನ್ನುವ ಷರತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವಳ ಆಸೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಗ್ರಾಮದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರು ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ. ಮುರಾ ಹಾಗೂ ಅವಳ ಪತಿ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ದಿ ಮೌರ್ಯ ನಂದರ ಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ಸೇನಾ ದಂಡನಾಯಕನಾಗಿದ್ದ. 

ಚಾಣಕ್ಯನು ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ರಂಧ್ರವಿರುವ ಗುಡಿಸಲು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾನೆ. ಬೆಳದಿಂಗಳು ಬೀಳುವ ಗುಡಿಸಲಿನಲ್ಲಿ ಹಾಲು ತುಂಬಿದ ಮಡಕೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಗರ್ಭಿಣಿ ಮುರನನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚಂದ್ರನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಿರುವ ಹಾಲಿನ ಪಾತ್ರೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿ ‘ಆ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಕುಡಿ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಚಾಣಕ್ಯನ ಮಾತಿನಿಂದ ಸಂತೋಷಗೊಂಡ ಮುರಾ ತುಂಬಿದ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಾಳೆ. ಹಾಗೆ ತಾನು ಚಂದ್ರನನ್ನೇ ಹೀರಿದೆನೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಚಾಣಕ್ಯನು ಹಾಗೆ ಮುರಾ ಹಾಲು ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾಗಲೇ ಗುಡಿಸಲ್ಲಿನ ಚಾವಣಿಯಲ್ಲಿನ ರಂದ್ರವನ್ನು ಉಪಾಯದಿಂದ ಮುಚ್ಚುತ್ತಾನೆ. ಮಡಕೆಯನ್ನು ಖಾಲಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಚಂದ್ರನು ಕಣ್ಮರೆಯಾದ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಮುರಾ ತನ್ನ ಮಗುವಿಗೆ ಚಂದ್ರ-ಗುಪ್ತ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸುತ್ತಾಳೆ(ಚಂದ್ರನನ್ನು ಗುಪ್ತವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದಳೆನ್ನುವ ಅರ್ಥ)

ಚಾಣಕ್ಯನು ಮಗಧದ ರಾಜಧಾನಿ ಪಾಟಲೀಪುತ್ರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣು ಗುಪ್ತನ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನಿಗೆ ಅನೇಕ ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದರು ಆದರೆ ರಾಜನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಏಕತೆ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. ವಿಷ್ಣು ಗುಪ್ತನಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನು ಇಂತಹಾ ಸಮಾನ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ರಾಜನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ವಿಫಲವಾಗುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ದಿನ, ಪಿಫಲಿವನದಲ್ಲಿಸಾಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅವನು ತನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ರಾಜನಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿರುವ 12 ವರ್ಷದ ಮಗುವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಬಯಸಿ ದಾನ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಬಾಲಕ ದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಹಸುವಿನ ಹಿಂಡನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ.  ಚಾಣಕ್ಯನು ಈ ಮಗು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು 'ನೀನು ನಿಜವಾದ ರಾಜನಾಗಲು ಬಯಸಿದರೆ, ನಿನಗೆ ಆಳುವುದಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ನಿನಗೆ ಒಂದು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಿಡಬಹುದು'. ಆ ಬಾಲಕನ ಕುಟುಂಬ ಅವರ ಮೊದಏ ಮಾತು ನೀಡಿದಂತೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ಚಾಣಕ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾರೆ.