ಕಸದ ರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಚಾಣಕ್ಯನ ಅಂತ್ಯ! ಚಾಣಕ್ಯ - ಭಾಗ 2

 ಚಾಣಕ್ಯನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ನಂದರ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಸೋತು ಪಲಾಯನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅವನನ್ನು ನಂದರ ಸೈನ್ಯ ಬೆನ್ನಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ, ಚಾಣಕ್ಯನು ಋಷಿಯಂತೆ ವೇಷ ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕೊಳದೊಳಗೆ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.  ಅದಾಗ ನಂದರ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕ ಋಷಿ ವೇಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಚಾಣಕ್ಯನ ಬಳಿ ಬಂದು ಚಾಣಕ್ಯನ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಕೊಳದ ನೀರಿನತ್ತ ಕೈ ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸೈನಿಕನು ತನ್ನ ಕುದುರೆಯಿಂದ ಇಳಿದು, ಅವನ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಇರಿಸಿ ಅವನ ಲೋಹದ ರಕ್ಷಾಕವಚವನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಆ ಸೈನಿಕನ ಕತ್ತಿಯನ್ನೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಅವನ ಶಿರಚ್ಛೇದವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಅವನು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ಕರೆದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ನೀನೇನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ - 'ನನ್ನ ಗುರುಗಳು ಏನಾದರೂ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿರುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಚಾಣಕ್ಯ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ರಾಜನಾದಾಗಲೂ ಅವನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಾನು ರಾಜಗುರುವಾಗಿ ಆಳಬಹುದು ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಸೈನಿಕ ಅವರ ಹತ್ತಿರ ಬರುತ್ತಾನೆ. "ರಾಜನು ನಿಮ್ಮ ಸೈನ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾನೆ" ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನನ್ನು ಬೆದರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಸೈನಿಕ ಅಲ್ಲಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಾನು ತುಂಬುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಮತ್ತೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೇ ಸೈನಿಕನನ್ನೂ ಸಹ ಚಾಣಕ್ಯ ಮೊದಲಿನ ಸೈನಿಕನ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಈಗ ಚಾಣಕ್ಯ ಹಾಗೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತರು ಎರಡೂ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾರೆಇಬ್ಬರೂ ಹಸಿದಿದ್ದು ಅವರಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡುವ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಮನೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ತಾಯಿ ಬಿಸಿಯಾಗಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಆಹಾರವನ್ನು ತಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಗುವಿಗೆ ನಿಡುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಮಗು ತನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ತಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ ತನ್ನ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.  ಆಗ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ತಾಯಿ ಗದರಿಸುತ್ತಾಳೆ - ‘ನೀನೂ ಚಾಣಕ್ಯನಂತೆಯೇ ಮೂರ್ಖ.’.

ಇದನ್ನು ಕೇಳುವ ಚಾಣಕ್ಯ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತನಾಗಿ ಅವಳ ಮಾತಿನ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಮನೆಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಆ ತಾಯಿಯು ‘ಯಾವುದೇ ಬುದ್ದಿವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ತಟ್ಟೆಯ ಒಂದು ಕಡೆ ಬಿಸಿ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಹೊರತಾಗಿ ತಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಿಂದಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. 

ಚಾಣಕ್ಯನು ಪಾಠ ಕಲಿಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳ-ಟಿಬೆಟ್ ಅನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ ಪರ್ವತಕನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ, ವಿಜಯದ ನಂತರ ಪರ್ವತಕನು ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅರ್ಧವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅವರು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದ ಸುತ್ತಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಒಂದು ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಚಾಣಕ್ಯನು ತ್ರಿದಂಡಿ ಸನ್ಯಾಸಿಯ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಆ ನಗರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ತಮ್ಮ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕಾ’ ದೇವತೆಗಳು ನಗರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಜನರು ನಂಬುತ್ತಿದ್ದರು.  ಯುದ್ಧ ಯಾವಾಗ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಈ ನಕಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕೆ ಊರು ಬಿಟ್ಟ ನಂತರವೇ ಶಾಂತಿ ನೆಲೆಸುತ್ತದೆ ಎಂದುಚಾಣಕ್ಯ ತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಮೂರ್ಖರು ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕೆಯರ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಅದಾದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ-ಪರ್ವತಕ ಸೇನೆಯು ಯುದ್ಧದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದವರಂತೆ ನಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಾ ಇರುವಾಗಲೇ ಚಾಣಕ್ಯ ಃಆಗೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.

ಮುಂದಿನ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವನ ಮೊದಲ ಮಗ ಸುಮಾಲ್ಯ ನಂದನು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1546ನಿಂದ  1 ವರ್ಷ ಆಳುತ್ತಾನೆ.

ಆ 8 ಸಹೋದರರು ತಲಾ 1 ವರ್ಷ ಆಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಾನೆ.  ದರೋಡೆಕೋರನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡ ರಾಜ ಉಗ್ರಸೇನನು ಮೊದಲು ನಂದನಾಗಿದ್ದು, ಅವನ ನಂತರ ಅವನ ಸಹೋದರರು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನು ಧನನಂದ ಎಂದು ಬೌದ್ಧಗ್ರಂಥಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ.  ಆದರೆ ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಜೈನ ಗ್ರಂಥಗಳು ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನಿಗೆ ಪಾಂಡುಕ ನಂದ (ಅಥವಾ ಸುಮಾಲ್ಯ ನಂದ), ಪಂಘುಪತಿ ನಂದ, ಭೂತಪಾಲ ನಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರಪಾಲ ನಂದ, ಗೋವಿಶಾನಕ ನಂದ, ದಶಸಿದ್ಖಕ ನಂದ, ಕೈವರ್ತ ನಂದ ಮತ್ತು ಧನನಂದ ಬ 8 ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅವನು ದಾಸಿಯಿಂದ ಕರ್ವಿನಾಥ ನಂದ ಎಂಬ ಮಗನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ. ಆದರೆ ಇದೇ ಕರ್ವಿನಾಥ ನಂದನನ್ನು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮುರ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ನಂದ ಎನ್ನುವ ಉಪನಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ತಂದೆ ಮಹಾಪದ್ಮ ನಂದನ ಕೊನೆಯ ಮಗ ಧನನಂದನ ಕುರಿತು ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾದರು.

ಕೊನೆಯ ಸಹೋದರ ಧನನಂದನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋತರೂ ಶರಣಾಗತನಾಗಿ ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ರಥದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಬಹುದಾದಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆಯಲು  ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ರಿಯಾಯಿತಿ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯರು ಮತ್ತು ಮಗಳು ದುರ್ಧರಳೊಂದಿಗೆ ಅರಮನೆ ತೊರೆಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಮತ್ತೊಂದು ರಥದಲ್ಲಿ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಮತ್ತು ದುರ್ಧರ ಇಬ್ಬರೂ ಮೊದಲ ನೋಟದಲ್ಲೇ ಪರಸ್ಪರ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು. ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಧನನಂದನು  ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ದುರ್ಧರ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ರಥದಿಂದ ಇಳಿದು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ರಥವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ, ರಥದ ಗಾಲಿಯಲ್ಲಿನ 12 ಕಡ್ಡಿಗಳು ಮುರಿದುಹೋದವು. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಇದನ್ನು ಕೆಟ್ಟ ಶಕುನವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದನು ಆದರೆ ಚಾನಕ್ಯನು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಇದು ಅವನ ರಾಜವಂಶವು 12 ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ಆಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ದೈವಿಕ ಸೂಚನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. 

ಚಾಣಕ್ಯ-ಚಂದ್ರಗುಪ್ತರು ನಂದರ ಉಳಿದ ಖಜಾನೆಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಿದರು ಆದರೆ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಲು ಖಜಾನೆ ಸಾಕಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಚಾಣಕ್ಯನು ಮಗಧದ ಎಲ್ಲಾ ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೆ ಔತಣಕೂಟವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರೂ ಪಾನಮತ್ತರಾದಾಗ ಅವನು ಎಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ರಾಜನು ಅವನಿಂದ ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಮ್ದನು.  ಚಾಣಕ್ಯನು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಿ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ತುಂಬಿದ ತ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಕೌಟಿಲ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಕುಟಿಲ-ನೀತಿ (ದುಷ್ಟ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು) ಬಳಸಿದನು.

ಧನನಂದನಿಗೆ  ವಿಷಾ ಕನ್ಯಾ (ವಿಷಕಾರಿ ಮಹಿಳೆ) ಒಬ್ಬ ಸೇವಕಿ ಇದ್ದಳು. ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅರ್ಧವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಪರ್ವತಕನನ್ನು ಬಲೆಗೆ ಬೀಳಿಸಲು ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡನು. ಪರ್ವತಕನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸಿದಾಗ ಮತ್ತು ಅವಳ ಕೈಯನ್ನು ಹಿಡಿದಾಗ, ಅವಳ ಚರ್ಮದ ರಂಧ್ರಗಳಿಂದ ವಿಷವು ಪರ್ವತಕನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ಅವನು ವೈದ್ಯರ ಸಹಾಯ ಕೇಳಿದನು.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನು ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕರೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯನು ಪರ್ವತಕನು ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ಸಾಯುವುದನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ತಡೆದನು.  ಚಾಣಕ್ಯ ಪರ್ವತಕನ ರಾಜ್ಯವನ್ನೂ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿದನು.

ನಂದ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರವೂ, ಧನನಂದನ ಕಡೆಯ ಜನರು ಗಲಭೆಗಳು, ದರೋಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಮಗಧದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಚಾಣಕ್ಯ ಒಬ್ಬ ನೇಕಾರನನ್ನು ಗಮನಿಸಿದನು, ಅವನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೇಡರ ಬಲೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದನು.

ಚಾಣಕ್ಯನು ನಂದರ ಕಡೆಯವರನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವನನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡನು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಚಾಣಕ್ಯನು ನಂದನ ಮಂತ್ರಿಯಾದ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ನಂದರ ವಿರುದ್ದ ಹಾಗೂ ಮೌರ್ಯರಿಗೆ ಮಂತ್ರಿಯಾಗೊ ಮುಂದುವರಿಯುವಂತೆ  ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

 ಚಾಣಕ್ಯನ ಬದುಕಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ವಿಶಾಖದತ್ತ ಬರೆದ ಮುದ್ರಾ ರಾಕ್ಷಸದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಒಮ್ಮೆ ಮಗಧವು ಕ್ಷಾಮದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿತು ಮತ್ತು ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಭಿಕ್ಷೆ ಸಿಕ್ಕಲಿಲ್ಲ.  ಜೈನ ಗುರು ಸುಸ್ಥಿತನು ತನ್ನ ಶಿಷ್ಯರಿಗೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆದು ಬೇರೆಡೆಗೆ ಹೋಗಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು.

ಆದರೆ 2 ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಮಗಧದಲ್ಲೇ ಇರಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಅಂಜನ (ಕಾಡಿಗೆ ಹಚ್ಚಿದಾಗ ಮಾಯವಾಗಬಲ್ಲ ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿತಿದ್ದರು. ಅವರು  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವನ ತಟ್ಟೆಯಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.  ನಿತ್ಯವೂ ಊಟ ಮಾಡಿದರೂ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ತೂಕ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಚಾಣಕ್ಯ ಗಮನಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಆಹಾರವನ್ನು ಯಾರೋ ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಶಂಕಿಸಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮರಳಿನಂತಹಾ ಪುಡಿಯನ್ನೆರಚುತ್ತಾನೆ.  ಊಟದ ನಂತರ, ಅವನಿಗೆ ಆ ಪುಡಿಯಲ್ಲಿ 2 ಜೋಡಿ ಬರಿಗಾಲಿನ ಮುದ್ರೆಗಳು (ಗುರ್ತು) ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಮರುದಿನ ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಭೋಜನಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಗೆ ಹಾಕಿಸಿದ್ದ.  ಇದರಿಂದ ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಬರುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಅಂಜನ ಕರಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಎಂಜಲು ತಿನ್ನಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ.  ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯನು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಊಟವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ಕಾರ್ಯವೆಂದು ಅವನಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಪಾಟಲೀಪುತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಭಿಕ್ಷೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ವಿಷ ಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ಶಂಕಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನು ರಾಜನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ವಿಷದ ಸಣ್ಣ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ವಾರ ಈ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ, ವಿಷವು ಎಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನು ತನಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ  ವಿಷ ಪುರುಷನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ವಿಷ ಅವನಿಗೇನೂ ಮಾಡಲಾಗದಂತಾಗುತ್ತದೆ.  ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ದುರ್ಧರ ಗರ್ಭಿಣಿ ತನ್ನ ಪತಿಯೊ<ದಿಗೆ ಊಟ ಮಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತಾಳೆ.  ಚಾಣಕ್ಯ ಇದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ರಾಜನ ಊಟವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಒಬ್ಬನೇ ತಿನ್ನಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ದುರ್ಧರಳು  ಕುತೂಹಲದಿಂದ ತನ್ನ ಪತಿಗಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸವಿಯಲು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಅಡುಗೆಮನೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಅವನ ತಟ್ಟೆಯಿಂದ ಒಂದು ತುತ್ತು ತಿಂದಾಗ  , ಅದರಲ್ಲಿ ಇರುವ ವಿಷದಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಕುಸಿದು ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ. ಚಾಣಕ್ಯನು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಧಾವಿಸಿ ಆಕೆಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿದ್ದ ಮಗುವು ಸಾಯಬಾರದೆಂದು  8 ತಿಂಗಳ ಗರ್ಭಿಣಿ ಣಿ ದುರ್ಧರಳಿಗೆ ಸಿಸೇರಿಯನ್ ಅಥವಾ ಸಿ-ಸೆಕ್ಷನ್ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವಳು ಸಾಯುತ್ತಾಳೆ ಆದರೆ ಒಂದು ಹನಿ ವಿಷವು ಹೊಕ್ಕುಳಬಳ್ಳಿಯ ಮೂಲಕ ಮಗುವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಮಗು ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಂದುಸಾರ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ (ಬಿಂದು ಎಂದರೆ ಹನಿ).

ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಚಾಣಕ್ಯ ಅವನನ್ನು ವಿಷಪೂರಿತ ಮನುಷ್ಯನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನೆಂದು ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಆಡಳಿತದಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದು ಶ್ರವಣ ಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಭವಿಷ್ಯದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಚಾಣಕ್ಯನಿಂದ ಬಿಂದುಸಾರನನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಬಿಂದುಸಾರನು ಚಾಣಕ್ಯನ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ಸುಳ್ಳು ಚಾಡಿ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.  , ಅವನನ್ನು ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು.  ಚಾಣಕ್ಯ ದುರ್ಧರಳನ್ನು ವಿಷದಿಂದ ಕೊಂದ ವಿಷಯವನ್ನು ಚಾನಕ್ಯನ ಸ್ವಂತ ಶಿಷ್ಯ ಸುಬಂಧ  ಬಿಂದುಸಾರನಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಇತ್ತ ಚಾಣಕ್ಯ ತಾನು ಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ನಿವೃತ್ತನಾಗಿ  ಸನ್ಯಾಸಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುವ 'ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ' ದಂತಹ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.

ಚಾಣಕ್ಯನ ಸಾವು

ಆದರೆ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ತನಗೆ ಮೋಸ ಮಾಡಿದ ಸುಬಂಧನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವನು ಬಯಸಿದ್ದನು.  . ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತೊರೆಯುವ ಮೊದಲು, ಅವನು ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ರಹಸ್ಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಬರೆದು  ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಸುಗಂಧವನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟನು. ನಂತರ ಅವನು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಬಡವರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ  ವಾಸಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ತನ್ನ ‘ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ’ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದು  ಮುಗಿಸುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಬಿಂದುಸಾರನಿಗೆ ತನ್ನ ತಪ್ಪಿನ ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜನಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಕೆಟ್ತದಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸೆಂದೂ ಕಸದ ರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಇದ್ದ ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಬಂದು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಚಾಣಕ್ಯ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸುಬಂಧ ಕಸದ ರಾಶಿಗೆ ಸುಬಂಧನು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಕಸದ ರಾಶಿಗೆ ಬಹುಬೇಗ ಆ ಬೆಂಕಿ ಹರಡಿ ಚಾಣಕ್ಯ ಸಜೀವವಾಗಿ ಸುಟ್ಟು ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

ಹೀಗೆ ಚಾಣಕ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 16 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನಾಳಿದ್ದಾರೆ.  ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಮೌರ್ಯ ವಂಶ  ಮಗಧವನ್ನು ಗಿರಿವ್ರಾಜಪುರವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ 316 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿತು ಮತ್ತು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1218ರಲ್ಲಿ  ಅವರ 12 ನೇ ರಾಜ ಬೃಹದ್ರಥ ಅಥವಾ ಬೃಹದಸ್ವನೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು, ಅವನ ಸೇನಾ ದಂಡನಾಯಕ ಪುಷ್ಯಮಿತ್ರನಿಂದ ಅವನ ಹತ್ಯೆಯಾಯಿತು.  ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1472-1436) ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವನು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಮೊಮ್ಮಗ. ಅವನು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ, ಶ್ರೀಲಂಕಾದವರೆಗೆ ಹರಡಿದರು.

ಸುಬಂಧನು ಸಿರಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಆಸೆಯಿಂದ ಚಾಣಕ್ಯನ ಮನೆಯನ್ನು ಒಡೆದು ಹಾಕಿದಾಗ ಅವನಿಗಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯೊಂದು ಸಿಕ್ಕುತ್ತದೆ.  ಅವನು ಅದನ್ನು ತೆರೆದು ಬಲವಾದ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯದ ವಾಸನೆ ಹೀರುತ್ತಾನೆ.  ಈ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯವನ್ನು ಆಘ್ರಾಣಿಸುವವನು ತನ್ನ ಉಳಿದ ಜೀವನವನ್ನು ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗಿ ಕಳೆಯಬೇಕು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಆ ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬರೆದಿರುತ್ತದೆ.  ಚಾಣಕ್ಯನು ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗಿ ನಗರದ ಹೊರಗೆ ವಾಸಿಸಲು ಇದೇ ಕಾರಣವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಸುಬಂಧ ಊಹಿಸುತ್ತಾನೆ.  ಅವನೂ ಸಹ ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ನಂತರ ಚಾಣಕ್ಯನು ಅವನ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಂಡನು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ತನ್ನ ಸಾವಿಗೆ ಹೆದರಿ ಸನ್ಯಾಸತ್ವ  ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಂದ ಅಪಹಾಸ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಮಗಧದ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಹಿಂತಿರುಗಲು ಎಂದಿಗೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.