ಶಿವ ಮತ್ತು ರುದ್ರ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯೇ? ಒಬ್ಬನೆ? ರುದ್ರನ ಹನ್ನೊಂದು ರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಹೀಗೊಂದು ಚಿಕ್ಕ ಟಿಪ್ಪಣಿ

 ಶಿವ, ಮಹಾದೇವ, ಕೈಲಾಸವಾಸಿ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಡೆಯವನಾದ ಶಿವನ ಬಗ್ಗೆ ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಥೆಗಳಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿಟ್ಟು ಶಿವನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅವಲೋಕನ ಮಾಡುವ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದಾಗಿದೆ.

ಶಿವ ಯಾರು? ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಬಲ ದೇವರ ಮೂಲ ಏನು?ಅವನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳು ಯಾವುವು?  ವಿನಾಶದ ನಾಯಕ ಅಥವಾ ಅಂತ್ಯ, ಲಯಕಾರಕ ಶಿವನಾಗಲು ಕಾರಣವೇನು?

ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾದ ಬ್ರಹ್ಮ, ಎಲ್ಲಾ ದೈವಿಕ ಸಮಾರಂಭಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಮತ್ತು ಮಾಸ್ಟರ್.

ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಸಾಧಿಸಿದಾಗ ಎದುರಾದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅವತರಿಸುವ ದೇವರು-ವಿಷ್ಣು

ವ್ಯೋಮಮಂಡಲದ ಭಾಗ ರುದ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ - ಸಿರ್ಕಾ 5 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾಕೃತಿ  ಕತ್ರ ಕೇಶವ್ ದೇವ್; ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಥುರಾ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿದೆ.

ಕಾಲದ ಕೊನೆ ಅಥವಾ ಯುಗದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ  ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಅಂತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಲಯವನ್ನು ಮಾಡಿ ನವೀಕರಣ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿರಂತರ ಚಕ್ರವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವವನು-ಶಿವ

ಹರಪ್ಪನ್ ಚಿಹ್ನೆಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ.ಸ್ವಸ್ತಿಕ, ಶಂಖ ಚಿಪ್ಪು,ಅರಳಿ ಮರ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಸಹ ವಿವರಿಸಿರುವ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯೂ ನಮಗೆ ಸಿಂಧೂ-ಸರಸ್ವತಿ ನಾಗರಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕುತ್ತದೆ.

ಸಿಂಧೂ ಸರಸ್ವತಿ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಕಾಲದ ಪಶುಪತಿ ಮುದ್ರೆ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2700)  ಶಿವನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ದಾಖಲೆ ಎನಿಸಬಹುದು.

ಇಲ್ಲೇ ನಾವಿನ್ನೊಂದು ವಿಚಾರ ತಿಳಿಯಬಹುದು - ಶಿವನಂತೆಯೇ, ಸೆರ್ನುನ್ನೋಸ್(Cernunnos ) ಎಂಬ ದೇವರೂ ಇದ್ದಾನೆ. ಅವನೂ  ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಫಲವತ್ತತೆಯ ದೇವರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ 'ಲಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ಅನಿಮಲ್ಸ್' (ಸಿಂಧೂ ಪಶುಪತಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ)ಎಂದು ಇಂದಿಗೂ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.

ಯಜುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ, ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳುಳ್ಳ  ರುದ್ರ ಹಾಗೂ ಶಿವನನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ರುದ್ರ ಭಯಾನಕ ದೇವರಾದರೆ ಶಿವ ಶುಭ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲ ವಿದ್ವಾಂಸರು ರುದ್ರ ಶಿವನ ಹಳೇ ಅವತಾರ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದಲ್ಲದೆ ರುದ್ರ 'ಆರ್ಯೇತರ' ದೇವರು ಶಿವ ಅಥವಾ ಪಶುಪತಿ ಆರ್ಯರ ದೇವರೆಂದು ಸಹ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ರುದ್ರ ಶಿವಮೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನವಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ಹಾಗಾದರೆ ರುದ್ರ ಎಂದರೆ ಯಾರು?

ರುದ್ರನ ಜನನದ ಕಥೆ ಬಹಳ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಬ್ರಹ್ಮ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸನತ್ ಕುಮಾರರು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ತಾವು ಮುಂದಾಗದೆ ಆದ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದಾಗ ಬ್ರಹ್ಮನ ಮೂರನೇ ಕಣ್ಣು ಅಥವಾ ಹಣೆಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದವನು ರುದ್ರ  ಕಡು ಕೆಂಪು / ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಕೋಪಿಷ್ಟನಾಗಿರುವ ಈ ಮಗುವಿನ ಹೆಸರೇ "ರುದ್ರ"!!

ಆದಾಗ್ಯೂ, ರುದ್ರನು ಬ್ರಹ್ಮನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಒಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ. ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಅವನನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾಡಿ ಬೇಡಿದ ನಂತರವೇ ಆತ ಜನರ ಸೃಷ್ಟ್ಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡದ್ದು. ಅದರಂತೆ ರುದ್ರ ತನ್ನ್ಂತೆಯೇ ಇರುವ ಇನ್ನೂ 10 ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದ!(ಈ ಹನ್ನೊಂದು ರುದ್ರರ ಉಲ್ಲೇಖ ಋಗ್ಬೇದದ [2.33]ದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ರುದ್ರ  ಎಂಬ ಆರ್ಯೇತರ ದೇವರು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗಿದ್ದನೆಂಬ ಊಹೆಗೆ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.

ರುದ್ರ  ಗಾಳಿ ಅಥವಾ ಚಂಡಮಾರುತ,, ವಾಯು ಮತ್ತು ಬೇಟೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಋಗ್ವೇದದ ದೇವತೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ , ರುದ್ರನನ್ನು 'ಪರಾಕ್ರಮಶಾಲಿ' ಎಂದು ಹೊಗಳಿದ್ದಾರೆ ರುದ್ರ ಎಂಬುದು 'ಭಯಂಕರ  ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ. ಆವರ್ತಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ರುದ್ರನು 'ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾದ ಘರ್ಜನೆ / ಕೂಗು' (ಚಂಡಮಾರುತ ಅಥವಾ ಬಿರುಗಾಳಿಯಾಗಿರಬಹುದು) ಅಥವಾ 'ಅತ್ಯಂತ ಭಯಾನಕ' ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು  ರುದ್ರನನ್ನು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ರುದ್ರ ಕೂಡ ಒಂದು. ಯುಗಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿನಾಶವನ್ನು ಮಾಡುವ ಅಧಿಪತಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆಯಜುರ್ವೇದದ ಶ್ರೀ ರುದ್ರಮ್ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ರುದ್ರನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಶೈವ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ದೇವತೆಯ ಹೆಸರು

ರುದ್ರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ

ರುದ್ರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರೊಟೊ-ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ (ಪಿಐಇ) ಮೂಲ "ರೂಡ್"(ಇಂಗ್ಲಿಷ್  ನಲ್ಲಿ ಅಸಭ್ಯತೆ ಎಂಬರ್ಥದ ಪದ)  ನಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ, ಇದರರ್ಥ 'ಅಳಲು, ಕೂಗು' ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ರುದ್ರ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು 'ಘರ್ಜನೆ' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಬಹುದು ಋಗ್ವೇದ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ 'ರುಖ್ ದ್ರಾವಯತಿ, ಇತಿ ರುದ್ರಹಾ', ರುಖ್ ಎಂದರೆ 'ದುಃಖ / ದುಃಖ', ದ್ರಾವಯತಿ ಎಂದರೆ 'ಓಡಿಸುವುದು / ನಿವಾರಿಸುವುದು' ಮತ್ತು ಇತಿ ಎಂದರೆ 'ಅದು' (ಅಥವಾ ಅವರು'), ರುದ್ರ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವವನು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು  ಮೂಡಿಸುವವನು  ಎಂದಿದೆ. ಇನ್ನು  ರುದ್ರನನ್ನು 'ಕೆಂಪು ಒಂದು', 'ಅದ್ಭುತ' ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ಟೆಲ್ಲಾ ಕ್ರಾಮ್ರಿಷ್ ಹೇಳುವಂತೆ ರೌದ್ರ ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣ ರೂಪದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವ ಪರ ರುದ್ರ , ಇದರರ್ಥ 'ಕಾಡು', ಅಂದರೆ ಅಸಭ್ಯ (ಹೆಸರಿಸದ) ಸ್ವಭಾವ, ಮತ್ತು ರುದ್ರ ಹೆಸರನ್ನು 'ಕಾಡು' ಅಥವಾ 'ಉಗ್ರ ದೇವರು' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸುತ್ತದೆ.  ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ರುದ್ರ ಒಂದು. ಆದಿ ಶಂಕರರು ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮ ಅವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ರುದ್ರ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು 'ಕಾಸ್ಮಿಕ್” ವಿನಾಶದ  ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಅಳುವಂತೆ ಮಾಡುವವನು' ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಲೇಖಕ ಡಿ. ಎ. ದೇಸಾಯಿ ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲಿನ ರುದ್ರ ಹೆಸರನ್ನು ರುದ್ರನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣು ಯುಗದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ  ಒಟ್ಟು ವಿನಾಶವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.  ಆರ್. ಕೆ. ಅರ್ಮಾ ಈ ಪರ್ಯಾಯ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಶಿವ ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲು ಹೆಸರನ್ನು 'ಭಯಾನಕ' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ

ಮಲ್ಲೊರಿ ಮತ್ತು ಆಡಮ್ಸ್ ಹಳೆಯ ರಷ್ಯಾದ ದೇವತೆ ರೊಗ್ಲೆ ಅವನೊಂದಿಗೆ * ರುಡ್ಲೋಸ್ ಎಂಬ ಪ್ರೊಟೊ-ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕಾಡು-ದೇವರನ್ನು ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೂ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯ ವಿಷಯವು ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಯಣ ರುದ್ರನಿಗೆ ಆರು ಸಂಭವನೀಯ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಸಾಯಣ  ಹತ್ತು ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದನೆಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಉಲ್ಲೇಖ ಹೇಳುತ್ತದೆ 'ಪ್ರಶಂಸನೀಯ' ಅಥವಾ 'ರೀತಿಯ' ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಶಿವ ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣವನ್ನು ಆರ್.ವಿ 10.92.9 ರಲ್ಲಿ ರುದ್ರ ಹೆಸರಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗಿದೆ

ರುದ್ರನನ್ನು 'ಬಿಲ್ಲುಗಾರ' (ಸಂಸ್ಕೃತ: ಅರ್ವಾ) ಮತ್ತು ಬಾಣವು ರುದ್ರನ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಹೆಸರು ಶಿವ ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ನಂತರದ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಿವನ ಹೆಸರಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್. ಕೆ. ಅರ್ಮಾ ಹೇಳುತ್ತಾ ರೆ.

ಇತರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರುದ್ರ ಎಂಬ ಪದವು 'ಹನ್ನೊಂದು ಸಂಖ್ಯೆ' ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಲ್ಲದು1] ರುದ್ರಾಕ್ಷಾ (ಸಂಸ್ಕೃತ: ರುದ್ರಕ = ರುದ್ರ ಮತ್ತು ಅಕ 'ಕಣ್ಣು'), ಅಥವಾ 'ರುದ್ರನ ಕಣ್ಣು', ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಕ್ಷ ಮರದ ಬೀಜ  ಎರಡಕ್ಕೂ ಹೆಸರಾಗಿ ಮತ್ತು ಆ ಬೀಜಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಣಿಗಳ ದಾರಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಂಕರ / ರುದ್ರರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನು?

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣರು ‘ಶಿವ ಮಾನವನಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಶುಭವನ್ನು ನೀಡುವ ದೇವರು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.  ಶಿವನು ಪರಬ್ರಹ್ಮ, ಅವನು ಆಲೋಚನೆಗೆ ಮೀರಿದವನು.ಪ್ರಕಟಿಸದ ಗುರುತಿನ; ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಸಾಕಾರ  ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.  ಶಿವ ಎಂದರೆ ದೇವರು ಯಾವುದೇ ಕಳಂಕ ಅಥವಾ ದೋಷಗಳಿಲ್ಲದೆ, ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಶಾಶ್ವತ ಗುರುತು.

ಭಗವಾನ್ ರುದ್ರ - ಶಿವನ ಗುಣಗಳು ಮತ್ತು ನಿಜವಾದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುವ ದೇವರು

ಅನೇಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಕ್ತರು, ವಿದ್ವಾಂಸರು, ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ರುದ್ರನು ಶಿವನ ರೂಪ ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಕಲ್ಪನೆಯ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣವೆಂದರೆ…

ಶಿವನ ನಿಖರವಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ರುದ್ರ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ. ರುದ್ರ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿ ಶಿವನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವರು ಶಿವನ ಸ್ವಭಾವದ ವಾಸ್ತವ ಪ್ರತಿಕೃತಿ.

ರುದ್ರ ಮಹಾತಪಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ಶಿವನ ಮನ್ಮಥನಿಂದ ಸಹ ರುದ್ರನ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಭಂಗ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.

ರುದ್ರ ಎಂಬುದು ನಿರಾಕಾರ ಪರಮಶಿವನ  ಗೋಚರ ರೂಪ. ರುದ್ರನು ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠನೆಂದು ಅನೇಕ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದವು ಕೇವಲ ತಪಸ್ಸಿನ ದೃಢ ತೆ, ಶೌರ್ಯ, ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು, ಸಿದ್ಧತ್ವದಲ್ಲಿ, ಜ್ಞಾನ, ಜೀವಿತಾವಧಿ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ.

ಶಿವನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಹೇಗೆ ಎಂದು ರುದ್ರ ಸ್ವತಃ ದೇವರುಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದನು ದೇವರುಗಳು ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸರು ನನಗೆ ಸಮಾನರು. ನಾನು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಶುಭ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದರಿಂದ, ನನ್ನನ್ನು ಶಿವ ಎಂದು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಂದು ಅವನು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.  ಬ್ರಹ್ಮ 14 ಲೋಕಗಳ ಪ್ರಭು. ವಿಷ್ಣು 14 ಲೋಕಗಳಿಗೆ ಭಗವಂತ. ಆದರೆ ರುದ್ರನು 28 ಲೋಕಗಳಿಗೆ ಭಗವಂತ. ಸದಾಶಿವ ಎಂಬುದು ಶಿವನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ಮಹೇಶ್ವರ ಸದಾಶಿವದ ಒಂದು ಭಾಗ. ರುದ್ರ ಮಹೇಶ್ವರನ ಒಂದು ಭಾಗ. ರುದ್ರ ಮಹೇಶ್ವರನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರೂ, ಶಿವನ ಒಟ್ಟು ರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಮಹಾನ್ ದೇವರು. ಆತನೇ ಶ್ರೇಷ್ಠನು, ಆತನು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಪಂಚಗಳನ್ನು ಭೀಕರ ಅಂತ್ಯಕಾಲದ;ಲ್ಲಿ ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಎಲ್ಲ ಲೋಕಗಳ ಆಡಳಿತಗಾರ. ರುದ್ರನು ಸರ್ವದೇವಾತ್ಮಕ

ಮಾರುತ ಅಥವಾ ಮರುತರು

ಹಾಗಾಗಿ ರುದ್ರ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೂ ಶಿವನಿಗೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.

ಹಾಗಾಗಿ ರುದ್ರರು ರುದ್ರ-ಶಿವನ ನಾನಾ ರೂಒಅಗಳು ಅಥವಾ ಅವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. ಆದರೆ ವಾಮನ ಪುರಾಣವು ರುದ್ರನನ್ನು  ಕಶ್ಯಪ ಮತ್ತು ಅದಿತಿಯ ಪುತ್ರರೆಂದು ವರ್ಣಿಸಿದರೆ, ಮಾರುತಗಳನ್ನು ರುದ್ರನಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕಶ್ಯಪ ಹಾಗೂ  ಅದಿತಿಯ 33 ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದು ಮಂದಿ, ಜೊತೆಗೆ 12 ಆದಿತ್ಯರು, 8 ವಸುಗಳು 2 ಅಶ್ವಿನಿ ದೇವತೆಗಳು ಸೇರಿ ಒಟ್ಟೂ  ಮೂವತ್ತಮೂರು ದೇವರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಿದೆ.  ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಎಲ್ಲಾ ಹಸುಗಳ ತಾಯಿ ಮತ್ತು "ಎಲ್ಲಾ ಹಸುಗಳ ತಾಯಿ" - ಸುರಭಿ -ಬ್ರಹ್ಮನ ಪತ್ನಿಯು ಹನ್ನೊಂದು ರುದ್ರರನ್ನು  ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಆ ಹನ್ನೊಂದು ರುದ್ರರ ಹೆಸರು ಹೀಗಿದೆ-

ನಿರಿತಿ, ಶಂಭು. ಅಪರಾಜಿತ, ಮೃಗನ್ಯಾಧ, ಕಪರ್ದಿ, ದಹನ, ಖರ, ಅಹಿರಬ್ರದ್ಯ, ಕಪಾಲಿ, ಪಿಂಗಳ ಹಾಗೂ ಸೇನಾನಿ

ಮಹಾಭಾರತದ ಮೂಲಕಥೆಯಿರಿವ ಹರಿವಂಶ ಕಶ್ಯಪ ಮತ್ತು ಸುರಭಿ(ಇಲ್ಲಿ ಸುರಭಿ ಕಶ್ಯಪನ ಪತ್ನಿ) ರುದ್ರರ ಪೋಷಕರು ಎಂದಿದೆ. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಇದು ರುದ್ರರು ಮತ್ತು ಮಾರುತರ ತಂದೆಯಾದ ಧರ್ಮ (ಬಹುಶಃ ಯಮನೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ). ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣವು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ರುದ್ರನನ್ನು ಸಮೀಕರಿಸಿ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ-ದೇವರು ಬ್ರಹ್ಮನ ಕೋಪದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದವ ಎಂದಿದೆ. ಕೋಪಗೊಂಡ ರುದ್ರ ಅರ್ಧನಾರಿ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದ.ಅವನ ದೇಹದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಇತರ ಅರ್ಧ ಹೆಣ್ಣು. ಅವನು ತನ್ನನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದನು: ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು. ನಂತರ ಪುರುಷ ರೂಪವು ತನ್ನನ್ನು ಹನ್ನೊಂದಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿ ಹನ್ನೊಂದು ರುದ್ರರನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ(ಬೈನರಿ ವಿದಳನ??) ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಸೌಮ್ಯರಾಗಿದ್ದರು; ಇತರರು  ಕಪ್ಪು ಹಾಗೂ ಉಗ್ರವಾಗಿದ್ದರು.

ವೇದಗಳಲ್ಲಿಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವ ರುದ್ರ ಯಾರು?

ಋಗ್ವೇದ  7.59 ರಲ್ಲಿ ಶಿವ ಮತ್ತು ರುದ್ರನ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ ನಿಖರವಾಗಿ ಏನು. ಅವರು ಒಂದೇ  ಅಥವಾ ಭಿನ್ನರೆ? ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ದೇವರು ಶಿವ. ಆದರೆ ಈತನ ಉಲ್ಲೇಖ ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ರುದ್ರ ರ್ಗದಿಂದ ಬರುತ್ತಾನೆ ಸ್ವಯಂ-ಪ್ರಕಾಶಮಾನ, ಶುಭ, ಕಾವಲುಗಾರ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ‘ಶಿವ’ ಎಂದರೆ ‘ಶುಭ’ ಎಂದರ್ಥ. ದೇವರುಗಳು ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ದೇವರನ್ನು ವಿಭಜಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ದೇವರುಗಳು ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ತುಂಬಾ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಂದೂಗಳು ಈ ಯಾವುದೇ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಶಿವನು ಬ್ರಹ್ಮನ ಆತ್ಮದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯ ಸಂಕೇತ ಎನ್ನುವ ವಾದವಿದೆ. ಆದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ರುದ್ರನೆಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ?

ರುದ್ರನು ಶಿವನ ಧನಾತ್ಮಕ ತರಂಗದ ಚಿಹ್ನೆ. ಇದು ಶಿವನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ  ಭಾಗ ಆದರೆ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ರುದ್ರನನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಭಯಾನಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಬಲ ದೇವರೆಂದು ಏಕೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಈಗ ನಾವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಮನೋಭಾವದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯು ಗರಿಷ್ಠವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆತ್ಮದ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಡಿಮೆ.

ರುದ್ರನು ಶಿವನ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ರೂಪ. ಋಣಾತ್ಮಕ ವರ್ತನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಈ ರೂಪ ರುದ್ರ ಎನಿಸಿದೆ.ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೈದಿಕ ಧ್ಯಾನದ ಪ್ರವೀಣ್ಯತೆ ಸಾಧಿಸಿದ ಋಷಿಗಳು ರುದ್ರನನ್ನು ರಕ್ಷಕನೆಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ, ರುದ್ರನು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವನಂತೆಯೇ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅವನು ಶಿವನ ರೂಪವಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತಾನೆ,ಶಿವನು ಹೆಚ್ಚು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮತ್ತು ಶುಭ ರುದ್ರನು ಉಗ್ರನಾದರೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ.!

...ಮುಂದುವರಿಯುವುದು